Goes

Goes, ok wè Hoes, (Nederlands: Goes) is 'n stad en gemeênte in Zeêland, op 't eiland Zuud-Beveland. Buten de stad Hoes bestaet de gemeênte nog uut de durpen Èndewehe, Sraskerke, Sreinskinders, Kattendieke, Kloetehe, Oud-Sabbehe, 't Wulleminadurp en Wolfersdiek. De gemeênte ao in 2024 onheveer 40.000 inweuners, daer-an de meêste van in Stad weune (onheveer 30.000). Goes had toet 2021 ok een zusterstad, Panevėžys in Litouw'n. Goes stit bekend as Ganzestad. In 't waepen van de stad komt ok een ganze voo.

Gemeênte Goes
(Gemeente Goes)

Vlagge    Waepen
Gemeêntehuus
Liggienge in provincie en land
Kaerte van de gemeênte
Indeling
Land	Nederland
Provincie	Zeêland
Waeterschap	Scheldestroômen
Streêk(en)	Zuud-Beveland
Oôdplekke	Goes
Statistiek
Oppervlakte	101,92 km²
- land	92,48 km²
- waeter	9,44 km²
Inweuners	39.682
Daotum	1 jannewari 2024
Bevolkiengsdichteid	429 inw./km² (land)
Geografische liggieng	51°30’ N 3°53’ L
Hoôgte	-1,8 – +1,6 m
Ontstaen	10e eêuwe, 1405 (stadsrechten)
Belangrieke verkeersaders	A58, N254, N256, N289
Netnummer	0113
Postcodes	4458-4481
Bestuur
Collegepartijen	PvdA-GL, Nieuw Goes, SGP-CU, Partij voor Goes
- zeêtels	15
Burhemeêster	Cees van den Bos
- waernemend	neê
- partij	SGP
Overige
Bienaem	Hanzehat
Streektaele(n)	Zuud-Bevelands
Steêband	gin
Gemeêntelike website	www.goes.nl

Belangrieke plekken in gemeênte Goes

Groôte of Maria Magdalenakerk

De waetertoren

Westerkerke

De televisietoren

Stadsfuncties

Goes is 'n belangriek verzurgiengscentrum vò Zuud-Beveland en ok wè vo eêl Zeêland. Zoô is der Emergis gevestegd, de instellieng vò geêstelike gezondeidszurge, en staet der ok 'n psychiatrisch ziekenuus. De zendmaste zendt de landelike Nederlandse zenders uut. Goes eit 'n station an de lijn Vlissienge-Rozendael. Voe vee bedrieven is Goes antrekkeliker as Middelburg of Vlissienge, om-at 't vanuut de Randstad sneller te berieken is. Blikvanger van Goes is de televisiezendmaste in Goes-Noord en de Maria-Magdalenakerke in 't centrum. Groôste kerke is echter de Sionkerke an de Louise de Collignylaen. Bekend bin ok de tiejewaetermeule 't Soepuus en de waetertoren, de 'oôgsten van Nederland.

Het wienkelcentrum van Goes is het groôste van Zeêland.

Geschiedenisse

Goes oor vò 't eêrst vermolde in 976 as Curtagosum, wat-a vo "korte Gos" moe stae; gos is ierbie 'n waeternaem, de naem van de kreêke daer 't durpje an lag. Daenae ontwikkelt 't z'n eige lanksaem tot 'n plekke van betekenisse, en in 1420 kriegt 't stadsrechten.

Van Goes is 't volgende spotlie'ie bekend:

Wie wil stele en nie'ange,

Gae nae Goes en lae zich vange;

Want de'eeren van Ter Goes,

Bin zözacht as appelmoes.

Nae een groôte stadsbrand rond 1550 word de stad vrie snel 'erbouwd. Uut deze tied komt ok het 'uus van Karel V. Van de tweê wereldoôrlogen ei Goes nie vee mee gekregen. Tiejens de Eerste Wereldoorlog raekten 7 bommen Goes en Kloetehen; dit gebeurende bie ongelok deu een Iengels vliegtuug. In Kloetehen vielen 3 bommen, de schae viel mee. In Goes wier een 'uus aan de Magdalenastraete kapot gemikt, d'r kwam ok iemand bie om. Tiejens de Tweêde Wereldoorlog 'eit Goes nie vee gemerkt van het oorlogsgeweld dat toch vlak bie pleas vong (Slag om de Sloedam).

Nae de oôrlog wor Goes uut'ebreid mee verschie weunwieken. In 1976 gebeurd d'r een groôte ramp bie Goes, zie 't artîkel: Treinramp bie Goes.

Weunwieken

• Goes Centrum (Centrum)
• Goese Meer (Noord)
• Goes Oost (Oost)
• Goese Polder (Noord)
• Goes West (West)
• Goes Zuud (Zuud)
• Nieuw West (West)
• Noord'oek (Noord)
• Oostmolenpark (Kloetige)
• Overzuid (Zuud)
• Ouverture (Zuud)

Bedrieventerreinen

• De Goese Poort (Noord)
• De Poel (I, II, III en IV) (Zuud)
• Klein Frankrijk (Centrum)
• Marconi (West)
• Stationspark (Zuud)

Ongerwies

Baosisongerwies

• 't Noorderlicht
• CBS Princes Beatrix
• Prinses Irene Schole
• OBS De Zuidwesthoek
• R.K. Bisschop Ernstschole
• Montessorischole De Basis
• R.K Holtkampschole
• De Kohnstammschole
• Koelmanschole
• G.B.S. De Wingerd
• SO De Kring
• Stichting De Korre
• Odyzee College

Middelbaor ongerwies

• Edudelta College Goes
• Stichting Calvijn College
• Het Goese Lyceum
• Ostrea Lyceum

Beroepsongerwies

• Hoornbeeck College
• ROC Zeêland

Verkeer en vervoer

Goes liet an de A58, wa voo de bereikbaorheid vanuut wes'en (Vlissienge en Middelburg) en oôs'en (Berrehe op Zoom en Roosendaal) zurgt. Vanuut het noor'n (Zurrikzeê en Rotterdam) is Goes bereikbaar via de N256. Goes ao een stasjon an de Zeeuwse lijn.

Stadskaert

Kaertbeêld van de stad Goes in 2017:

Politiek

Gemeênteraod

De gemeênteraod sins 1990:

Partij	2022	2018	2014	2010	2006	2002	1998	1994	1990
PvdA-GL	5
PvdA		2	2	5	7	5	5	5	6
GL		2	1	2	3	3	3	2	2
Nieuw Goes (NG)	4	3
CDA	4	5	7	6	6	7	5	6	7
VVD	4	4	3	5	4	4	4	4	3
SGP-CU ¹	4	4	4	3	4	4	4	3	3
Partij voor Goes (PvG)	2	2	2
D66	2	2	3	2	1	2	2	3	2
SP		1	3	2
Totaol	25	25	25	25	25	25	23	23	23
Opkomst	52,0%	58,2%	58,1%	56,0%	57,2%	54,0%	56,0%	63,4%	60,4%

¹ 1990-1998: CU = GPV + RPF

Burgemeêsters

Ambtsperiode	Naem burgemeêster	Partij of stroôming	Biezonderheên
1831 - 1843	Jan Hendrik Verschoor, heer van Nisse
1844 - 1852	J.C. van der Meer Mohr
1852 - 1879	M.P. Blaaubeen
1879 - 1897	J.G. de Witt Hamer
1897 - 1902	Jean Philippe Wesselink
1902 - 1911	J.E. de Koning Kooy
1911 - 1918	J.B. de Beaufort
1918 - 1934	G.A. Hajenius
1934 - 1940	R.M. van Dusseldorp	CHU
1940 - 1941	Warner Cornelis ten Kate	CHU
1941 - 1944	Cornelis Egbert Petrus Lenshoek	NSB
1944 - 1945	Anthonie de Roo	Vrie'eidsbond	waernemend
1945 - 1946	Willem Cornelis Sandberg		waernemend
1946 - 1958	Warner Cornelis ten Kate	CHU	overliejd
1958 - 1961	Hans Karel Michaëlis	CHU
1960 - 1961	Jan Willem Noteboom	ARP	waernemend
1962 - 1981	Ferry Huber	CHU / CDA
1981 - 1986	Pim Blanken	CDA
1989 - 1992	Taco Seinstra	CDA	ontslagen
1992 - 1992	Mans Flik	PvdA	waernemend
1993 - 2010	Dick van der Zaag	CDA
2010 - 2017	René Verhulst	CDA
2017 - 2018	Herman Klitsie	PvdA	waernemend
2018 - 2023	Margo Mulder	PvdA
2023 - 2024	Marcel Fränzel	D66	waernemend
2024 - noe	Cees van den Bos	SGP

't Soepuus

De Koornbloem

Stadsgrachte

'Eboorn in Goes

• Menno de Bruyne (1957), SGP-spindoctor
• Siem Buijs (1944), huusarts en politicus
• Stefan de Die (1986), zwemmer
• Rinus Ferdinandusse (1931-2022), schriever, journalist en komiek
• Bas van Fraassen (1941), filosoof
• Isaäc Dignus Fransen van de Putte (1822-1902), politicus
• Jules Geirnaerdt (1964), weerman
• Joannes Antonides van der Goes (1647-1684), dichter, toneelschriever en -vertaeler
• Jacqueline van den Hil (1968), zurgmanager en politicus
• Frans den Hollander (1893-1982), president Nederlandse Spoorwegen
• Piet Leupen (1939), geschiedkundige
• Dinja van Liere (1990), ruter
• Piet Meeuse (1947), schriever en vertaeler
• Johannes van Melle (1887-1953), schriever
• Hannes Minnaar (1984), musicus
• Rik Mol (1985), trompettist
• Frans de Munck (1922-2010), voebalkeeper
• Erwin Nuytinck (1994), voeballer
• Pieter Adrianus Ossewaarde (1775-1853), politicus
• Hugo Polderman (1951), politicus
• Sanne de Regt (1982), Miss Nederland 2003/2004
• Theo Rietkerk (1962), politicus
• Gerard Rothuizen (1926-1988), theoloog en predikant
• Katinka Simonse (1979), kunstenaer
• Bernardus Smytegelt (1695-1735), predikant
• Myrna Veenstra (1975), hockeyinternational
• Hilda Verwey-Jonker (1908-2004), politica en sociologe
• Guus Vleugel (1932-1998), tekstschriever
• Bart van der Weide (1975), zanger van Racoon
• Jacob Adriaan de Wilde (1879-1956), politicus

Bekende (voormaolige) inweuners van Goes

• Huibert Jacobus Budding (1810-1870), dômenee
• Kees van Eersel (1944), orgaenist
• Roel Felius (1988), zanger
• Oek de Jong (1952), schriever
• Freek de Jonge (1944), cabaretier
• Frans Naerebout (1748-1818), loôds en mênsenredder
• Peter Slager (1969), zanger, liedjesschriever en basgitarist (Bløf)

Ouwe kaarten en prenten

• 
  1572 v Deventer
• 
  1572 v Deventer
• 
  1572 v Deventer
• 
  1572 Le Poivre
• 
  1649 Blaeu
• 
  1650 Roman
• 
  1660 Vischer
• 
  1749 Hattinga
• 
  1753 Tirion; Pronk
• 
  1857 Hubar
• 
  1867 Kuyper
• 
  1914 Topografische Inrichting

Lienks nae buten

• Gemeênte
• Plaatsengids
• AlleCijfers

Haevene van Goes

Zeêuwse steden

Steden, meê een stem in de Staeten van Zeêland: Hoes · Middelburg · Reimerswaol (tot 1587) · Ter Veere (nae 1574) · Vlissienge (nae 1574) · Tole · Zurrikzeê Smalsteden (gin stem in de Staeten van Zeêland): Brouwes'aeven · Domburg · Erremu · Kortjeen · Smerdiek · Waschappel Steden in Zeêuws-Vlaonderen (buuten het vroegere gewest Zeêland): Aksel · Biervliet · Erreburg · Filepine · Iezendieke · Sas · Sint Anna ter Mu · Sluus · Terneuzen · 'Ulst · Wosburg