Sunnemaere

Sunnemaer (Nederlands: Zonnemaire) is een plekke op Schouwen-Duveland mee 775 inweuners in 2023. Toet an 1 jannawari 1961 was Sunnemaere een zelfstandige gemeênte, weernae 't wier in'edeeld in de gemeênte Brouwes'aeven.

Geschiedenisse

Het durp is 'enoemd nae Sonnemare of Sunnonmeri, het waeter tussen de eilanden Bommenee en Schouwen. Zowe "Sonne" as "Mare" betekent waeter.^[1] Naedat in 1374 de noordeleke Gouwe was of'edamd, verzandde dit waeter arde, weernae het in 1401 wier in'epolderd. Vroeher wier er in de polder vee meekrap verbouwd.

In 1682 wier het voortdurend deu overstroômingen 'eteisterde Bommenee definitief verlaoten. Het groôste deel van de beweuners vestigde zich an de diek bie Sunnemaere. Hier ontstong 't durp Nieuw-Bommenee. In 1865 ging Nieuw-Bommenee op in de gemeente Sunnemaere. De kerk is 'ebouwd in 1867, as vervanging van de 15e-eêuwse kerk die in 1866 was of'ebroken. Korenmeule De Korenblome is een stellingmeule uut 1873. Een buste van Nobelprieswinnaer Pieter Zeeman, in 1950 'eschonken deu Amsterdam, stit naest z'n geboortehuus.

In het durp bin de volgende volksverhaelen bekend uut 't verleden:

Betje van ’t Veer

Betje van ’t Veer is een Zeeuws volksverhaal. De vrouwe woonde kort bie de hâêven. Op ’n keer motte d’r stêênen gemend worre voe d’n burgemêêster. Betje stieng op d’n diek toen d’eerste waegen kwam. Ze zei tegen d’n knecht, die der op zat: “Mo je stenen menne?” “Jaet,”, zei de knecht, “wat zou dat?” Ze zei: “O, niks ôôr, ‘k vind ’t best, mae je mo toch oppasse, da j’er gin verliest.” Ie zei: “Verlieze, mèns, ‘k è ‘n nieuwe waegen, di zakke ze nie deurene.” Mae toen ’n z’n waegen elaôe ao en ni ’t durp ree, mos ’n ielk ôôgenblik van de waegen, omd’t er anoudend een hôôp stenen op de weg vielen. En zo gieng ’t mie aôl de waegens. D’r waeren d’r die mè mie ’n alf voer op ’t durp kwaeme. Ââl de knechts waere gewoon bek af van ’t stenen raepe.

Jewanna Hoeke

Di woonde vroeger ene Jewanna Hoeke, ’n zuster van ’n grôôten boer, Daan Hoeke. Die kon ok tôôvere. Op ’n keer zou ’t er ’n uutvoerige wezen op ’t durp. Een jongen en een meisje, die tegen Jewanna tante mosse zegge, zoue d’r ok ni toe gaen. Jewanna zei ’s mirrigs: “Motte julder ok ni die uutvoerige?” Ze zeie van ja en Jewanna zei toen: “Pas dan maer op. Oe laete komme je nir uus?” Ze zeien: “Om twelf ure.” “Noe,” zei tante, “’k zegge je nog êêns: pas maer op.” Ze begrepe d’r nie vee van wat of tante bedoelde, mae ’t zou wè uutkomme. ’s Nachs om twelf ure gienge ze van ’t durp nir uus. Een kwartier buten ’t durp, op de Zonnemairse diek, zagge ze inêêns een planke schot over êêl de brêêdte van d’n diek stae. Ze konne d’r nie verbie. Ze liepe ni ’t durp terug en verteld’n an de velwachter wat ‘r opdee. Die gieng mie ulder mee, mae di was nergens mi een planke schot te bekenne. Ok toen de velwachter allêêne terug gieng, ei ‘t ’n niks mi ezieë. Laeter eit’n wè ’s ezeid: “Z’aan nie direkt ni ’t durp terug motte lôôpe, dan aan ze nog wè are dienge beleefd.”