Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland

De Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland (PSD) was de orhanisaotie wimee Gedeputeerde Staoten van Zeêland tussen 1866 en 2003 veerboôten op de Onte en Oôsterschelde liete vaere.

Geschiedenisse

Al vanof 1828 was d'r een geregelde veêrdienste plaats tussen Vlissienge, Bresjes en Terneuzen. Ok aore plekken wiere an'edae deu particuliere diensten onger pacht van de Provincie Zeêland. Op 1 april 1866 namme Gedeputeerde Staten van Zeêland de exploitaotie zelf in han'n. De oprichtienge van de PSD was een feit.

Anvankelek exploiterende de Provincie Zeêland alleêne diensten over de Onte en was de naem van de organisaotie Provinciaole Stoômboôtdienst op de Westerschelde. Vanof 1912 nam de Provincie Zeêland ok diensten op de Oôsterschelde over, weervoor een ofzonderleke organisaotie wier in'esteld onger de naem Provinciaole Stoômboôtdienst op de Oôsterschelde. Tiejes de Twidde Wereldoôrlog wiere de diensten saemen'ebrocht in één organisaotie onger de naam Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeêland en wier ok de ofkorting PSD vee vaeker 'ebruukt.

Verbindingen

In de 137 jaer die de PSD zou bestoô ongerhiew ze de voggende verbindiengen:

Water	Verbinding	Periode
Westerschelde	Vlissienge - Bresjes	1913 - 2003
Westerschelde	Terneuzen - Hoedjeskerke	1930 - 1972
Westerschelde	Answest - Walsoorden	1905 - 1943
Westerschelde	Krunige - Perkpolder	1943 - 2003
Veersemeer	Ter Veere - Kamperland	1924 - 1961
Oosterschelde	Kortjeen - Wolfersdiek	1913 - 1960
Oosterschelde	Kats - Zurrikzeê	1954 - 1965

Vloot

In 1866 opereerde de PSD mee de outen raoderstoômboten De Schelde en Stad Vlissingen no. 1, en de staolen raderstoômboot Zeeland. De eeste lijnen van de PSD liepen van Vlissienge nae Bresjes, en Vlissienge over Terneuzen nae Oedjeskerke. Een jaor laoter wiere Bossele en Walsôôrd'n in de dienstregeling op'enomen.

Tussen 1958 en 1964 kwamme de drie ienkeldeks "prinsessen"-boôten in de vaaort, de Prinses Beatrix, Prinses Irene en Prinses Margriet. Meer as twintig jaor langk zouwe dit de werkpaerden tussen Vlissienge en Bresjes bluuve. In 1968 en 1970 kwamme de Prinses Christina en Prins Willem-Alexander, de eêste tweê dubbeldeksboôten, op de lijn Krunihe-Perkpolder. In 1985 wieren de veerhaovens van Vlissienge en Bresjes angepast om ok daor dubbeldeksboôten te kunnen ofhandel'n. Er wiere nog drie extra dubbeldeksboôten aan de vloôt toe'evoegd nl de Prinses Juliana (1986), de Koningin Beatrix (1993) en de Prins Johan Friso (1997).

Naom	Bouwjaor	In dienst	Of'evoerd	Tehenwoordige naom + Land/staotus
SS Schouwen	1912	1912	1940	Gesloopt
SS Noord Beveland	1912	1912	1933	Gesloopt
MS Zuidvliet	1914	1914	1963	MS Zuidvliet (Zierikzêe)
SS Luctor et Emergo	1915	1915	1940	Gesloopt
SS Zeeuwsch-Vlaanderen	1915	1915	1933	Gesloopt
MS Zandkreek	1926	1926	1961	Gesloopt
SS Moerdijk	1928	1946	1953	Gesloopt
SS Willemsdorp	1930	1946	1953	Gesloopt
SS Dordrecht	1933	1946	1972	Gesloopt (Malta)
MS Koningin Wilhelmina	1927	1927	1960	Gesloopt
MS Prinses Juliana	1931	1931	1944	Gezonken (Vlissienge)
MS Prins Hendrik	1932	1932	1968	Gesloopt (Malta)
MS Oosterschelde	1933	1933	1972	MS Willem-Jan (Zwolle)
MS Prins Willem 1	1933	1933	1972	Gesloopt
MS Koningin Emma	1933	1933	1968	MS Estrella (Scheveningen)
MS Koningin Juliana	1949	1949	1986	Gesloopt (India)
MS Prins Bernhard	1950	1950	1986	Gesloopt (Malta)
MS Noord-Beveland	1951	1951	1968	Gesloopt
MS Prinses Beatrix	1958	1958	1994	Gesloopt (China)
MS Prinses Irene	1960	1960	1988	Gesloopt (Ehypte)
MS Prinses Margriet	1964	1964	1996	MS Kartanegara (Indonesië)
MS Prinses Christina	1968	1968	2003	MS Ladies Matacena (Italië)
MS Prins Willem-Alexander	1970	1970	2003	MS Athos Matacena (Italië)
MS Prinses Juliana	1986	1986	2003	MS Amedeo Matacena (Italië)
MS Koningin Beatrix	1993	1994	2003	MS Trimestieri (Italië)
MS Prins Johan Friso	1997	1997	2003	MS Acciarello (Italië)

Tarieven

Vo de overtocht mee één van de PSD-boten gold een tarief per voertuig en per persoôn. In het zeumerseizoen waere oôgere tarieven. Inweuners van Zeêuws-Vlaonderen konne tehen een gereduceerd tarief overezet worren.

Kort nae de Twidde Wereldoôrlog wier het overzetten kosteloôs emikt, maa in 1950 was dat al over. Dit was anleiding vo groôte protesten vanuut Zeêuws-Vlaonderen, mae dat ielp niks.

Behun jaeren '90 was 't overzetten gratis vo voethangers. Dit gaf vooral op de lijn Vlissienge - Bresjes vee dagjeslui die de overtoch as een mini-cruise zagge. Toe ist mae wee vrom'edraoit.

Opeffing

In 2003 viel het doek voh de PSD. Op 14 maerte wier de Westerscheldetunnel geopend. De veerdiens'n Vlissienge-Bresjes en Krunehe-Perkpolder wiere per direct opge'even. Op zondag 16 maeret 2003 voer de dubbeldeksveerboôt Prins Willem-Alexander van de lijn Krunehe-Perkpolder over de Westerschelde nae Vlissienge om deer opeleid te worren. Op de verbindieng Vlissienge-Bresjes kwam een fiets- en voetveer in de plekke, geëxploiteerd deu Veolia Transport Fast Ferries Met de opeffing vervielen 220 arbeidsplekken.

De veêrboôten wieren verkocht an Italiaânse rederiejen. De Koningin Beatrix (noe: Tremestieri) en de Prins Johan Friso (noe: Acciarello) ongerouwen de veerdienst Messina-Villa San Giovanni op Sicilië. De Prinses Christina (noe: Ladies Matacena), de Prins Willem Alexander (noe: Athos Matacena) en de Prinses Juliana (noe: Amedeo Matacena) 'en in Itâlië nie vee meer gevaeren.