Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes
De Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes is een veêrdienste over de Onte tussen de plekken Bresjes en Vlissienge. Toet an 2003 was Westelek Zeêuws-Vlaonder'n af'ankelek van dizze veerdienst. Nae openieng van de Westerscheldetunnel in 2003 is de bereikbaar'eid van dit gebeid eerder minder as meer 'eworren.
Geschiedenisse
bewerkVòh 1900
bewerkAl in de Middeleêuwen wiere mênsen over'ezet over de Onte, mea de geschiedenisse van deze veêrdienste gaet vromme toet an 1574. Toen stellende de heer van Bresjes een veerschipper an om op Vlissienge te vaeren. In 1755 kwam er een veêrdienste bie die vanuut Vlissienge an'estierd wier. Vanof 1795 verviel de veêrdienste vanuut Bresjes. Zeêuws-Vlaonderen horende vanof 1795 toet Frankriek, terwijl het gewest Zeêland toet de Bataofse Republiek en laeter het Koninkriek 'Olland behorende, dat pas in 1806 deu Frankriek wier geannexeerd.
Nae 1814 wieren de beide veerdiensten weer op'enomen, doch in 1866 formeel op'eheven, deer ze al lang vervangen waeren deu een nieuwe dienst. In 1826 wier naemelek beslote om een stoômboôtenveêr in te stellen. Het was anvankelek een particuliere stoômboôt, mar de dienst wier deu de provincie Zeêland gesubsidieerd. In 1842 wierd de boôt deu de provincie an'ekocht, mar de exploitatie dee een particulier. De veêrdienste ging van Vliessinge nae Bresjes en toe nae Terneuzen.
In 1866 wier de Provinciaole Stoômboôtdiensten in Zeeland (PSD) op'ericht, die de exploitaotie overnam van de toenmaolige boôt'n Stad Vlissingen en De Schelde. Ok wier een nieuwe boôt, de Zeeland 'ebouwd. De Staetenle'en, die bie de proefvaert waore, wiere behoorlek zeêziek. Eén der Staetenle'en verklaerende dan ok dat um er nauwelijks een geit mede zou durven overzenden. In 1871 weir de boôt verkocht, terwijl de Stad Vlissingen zonk naer de boo'm van de Onte. In 1867 kwam de Wester-Schelde gereêd, die toet 1900 in gebruuk was. Vanof 1891 was'tr een tramdienst op Bresjes, weerdeu het passagiersanbod sterk toenam.
De boôt'n voeren naer de buutenhaevene van Vlissienge, weer in 1873 het Station Vlissienge Haevene wier 'eopend. In 1870 wier de vlote uut'ebreid mee de Zeeuwsch-Vlaanderen en in 1887 mee de Walcheren. In 1891 kwam d'r een nieuwe Zeeuwsch-Vlaanderen.
20e eêuwe
bewerkIn 1905 wier de Westerschelde in dienst genomen. Dit was een raderboôt van vuufenvuuftig meter liengte, die in 1933 wier verkocht en tehenwoordig in Duutsland nog dienst doet as rondvaertboôt.
Vervolges ging ulder over op koplaejers, toe 't autoverkeer betekenis begon te kriegen. De Koningin Wilhelmina uut 1927, was de eersten van dit type. In 1932 volgende de Prinses Juliana, die weer wat groôter was. Voo 't eerst wier nu met twee boôten 'evaer'n. As reserve wier de Prins Hendrik in'ezet.
Tiejens de Twidde Wereldoôrlog zoenke verscheie schepen van de PSD. In 1948 nam de Koningin Wilhelmina de dienst weer op. In 1949 volgde de Koningin Juliana en in 1950 de Prins Bernhard. Omdat het autoverkeer snel toenam wier besloten een nieuwe veerhaevene an te leggen, die op eênige ofstand van Bresjes kwam te liggene. Deze was geschikt voor grôtere bôten en wier in 1958 in gebruuk 'enomen. Deermee volgende ok wee grôtere veerboten, van de zogeheten Prinsessenklasse. Het betrof de Prinses Beatrix (1958), de Prinses Irene (1960) en de Prinses Margriet (1964). Ook wier toe de Koningin Juliana vergroôt deur dizze deurmidden te sniejene en van een tussenstuk te voorziejene.
Toe 't autoverkeer bleef toeneme wiere de veerhaeves voorzieje van inrichtiengen voe de ontvangst van dubbeldeksboôt'n. Dizze kwamme gereêd in 1986. De Prinses Juliana was de eêrste boôt in dozze klasse. In 1993 kwam een twidde dubbeldekker, de Koningin Beatrix gereêd. In 1997 kwam de Prins Johan Friso in de vaert. Meêst'ntieds wiere d'r met tweê dubbeldekkers 'evaeren.
Nae openieng van de tunnel
bewerkIn 2003 wier de Westerscheldetunnel 'eopend. Toe wier 't veer van Vlissienge nae Bresjes 'esloten voo autoverkeer. Auto's mosten voortan deu de tunnel wa duchte een tientallen kilometers lange omweg betekende. Varder gingen de tarieven, ok voo voetgangers, omhoge. De PSD werd op'eheven, wa meer as 100 arbeidsplekken kostende. De dubbeldekkers bleven nog eênige tied vaere, zonger auto's. Ze wieren nu -ass voorheen- opnieuw deu een particulier geëxploiteerd, en wel deu BBA Fast Ferries, laeter Veolia Transport Fast Ferries 'enaemd. In 2004 kwamme de nieuwe boôten gereêd: de Prinses Máxima en de Prins Willem-Alexander. Dizze schepen kunne arde vaere mè ao een geringere capaciteit dan ulder voorgangers.
Zò is de Veêrdienste van Vlissienge nae Bresjes het ênige nog bestaende Westerscheldeveer op Nederlandse boo'm. Het is tehenwoordig wee een voetveer: Slechs voetgangers en (brom-)fietsen kunne worre over'ezet.