Vereênigde Staeten

United States of America
Vlagge Waepen
Baosisgegevens
Officiële landstaele:	hin offisjele tael, Iengels in 28 staeten
Oôdstad:	Washington, D.C.
Regeriengsvurm:	Republiek
Staetsoôd:	Joe Biden
Regeriengsleider:	Joe Biden
Religie:	christelijk 79,8% jodendom 1,4% moslim 0,6% boeddhist 0,5% gîn religie 15,0%
Oppervlakte:	9.833.520 km² (6,97% waeter)
Inweuners:	327.167.434 (2018) (33,6 inw. / km²)
Aore gegevens
Volkslied:	The Star-Spangled Banner
Munte:	Dollar (USD)
UTC:	-5 toet -10 (zeumertied: jaet)
Nationaole feêstdag:	4 juli
Web | Code | Tel.	..us, .gov, .mil en .edu | USA | +1

De Vereênigde Staeten (Iengels: United States of America, afgekort USA of US), is een land in Noord-Amerika. Den oôdstad van 't land is Washington, D.C.. 't Land grens an de lan'n Mexico en Canada en vadder hrenst ut an d'n Atlantischen Oceaon, de Hrote Oceaen en de holf van Mexico. De Vereênigde Staeten eit op tweê ni hroste aetal inweuner ni China en India en is 't op drie ni hroste land van de wereld. De oppervlakte is ruum 9,8 meljoen km² en 't antal inweuners ruum 331 meljoen (2020). Groôste steê binne New York City, Los Angeles en Chicago.

Het Capitool in Washington.

Geschiedenisse

In de loôp van de 16e, 17e, 18e in 19e eêuwe is ut land 'ekoloniseerd deu Europeaonen. In 1776 wiere de kolonies onaf'ankeluk van Iengeland. Vooral in de 19e eêuw kwamme vreed vee Europeanen nae de VS om hier een nieuw leven te beginne. Rond 1900 weunde d'r al zo'n 70 meljoen mênsen. In de jaeren '60 van de 19e eêuw ontstong d'r een conflict over de slaevernieje. De zuujelijke staeten vurmde d'n Geconfedereêrde Staeten van Amerika. 'Ieruut ontstong de Amerikaonse burheroôrlog die deu de noôrdelijke staeten wier gewonne. In de Eerste weêreldoôrlog bleef de unie anvankelijk neutraol, in 1917 kooze ze de kant van Iengeland en Frankriek. Ok in de Twidde Weareldoôrlog bleeve ze tot 1941 neutraol, mae nae d'n anval van Japan op Paerl Harbor wiere ze in de oôrlog meegetrokke. Nae 1945 is de Vereênigde Staeten ut machtigste land op aerde. Tussen 1945 en 1990 voerende 't land de zogenaemde Kouwe Oorlog mee de Sovjet-Unie. De groôste in bekendste stad is New York. As gevolg van de slaeven'andel kennen de Vereênigde Staeten ok een groôt zwart bevolkiengsdeel. 'Ieruut is de vôrige president Barack Obama deels ofkomstig.

Bie de verkiezingen van 2020 wier Joe Biden verkooze tot nieuwe president. Ie kreeg meer kiesmannen as z'n rivaol Donald Trump.

President'n

1. George Washington, partijloôs (1789-1797)
2. John Adams, federalist (1797-1801)
3. Thomas Jefferson, democraot-rippeblikein (1801-1809)
4. James Madison, democraot-rippeblikein (1809-1817)
5. James Monroe, democraot-rippeblikein (1817-1825)
6. John Q. Adams, democraot-rippeblikein (1825-1829)
7. Andrew Jackson, democraot (1829-1837)
8. Martin van Buren, democraot (1837-1841)
9. William Henry Harrison, Whig (1841)
10. John Tyler, Whig (1841-1845)
11. James Knox Polk, democraot (1845-1849)
12. Zachary Taylor, Whig (1849-1850)
13. Millard Fillmore, Whig (1850-1853)
14. Franklin Pierce, democraot (1853-1857)
15. James Buchanan, democraot (1857-1861)
16. Abraham Lincoln, rippeblikein (1861-1865)
17. Andrew Johnson, democraot (1865-1869)
18. Ulysses Simpson Grant, rippeblikein (1869-1877)
19. Rutherford Birchard Hayes, rippeblikein (1877-1881)
20. James Abram Garfield, rippeblikein (1881)
21. Chester Alan Arthur, rippeblikein (1881-1885)
22. Stephen Grover Cleveland, democraot (1885-1889)
23. Benjamin Harrison, rippeblikein (1889-1893)
24. Stephen Grover Cleveland, democraot (1893-1897)
25. William McKinley, rippeblikein (1897-1901)
26. Theodore Roosevelt jr., rippeblikein (1901-1909)
27. William Howard Taft, rippeblikein (1909-1913)
28. Thomas Woodrow Wilson, democraot (1913-1921)
29. Warren Gamaliel Harding, rippeblikein (1921-1923)
30. John Calvin Coolidge, rippeblikein (1923-1929)
31. Herbert Clark Hoover, rippeblikein (1929-1933)
32. Franklin D. Roosevelt, democraot (1933-1945)
33. Harry S. Truman, democraot (1945-1953)
34. Dwight D. Eisenhower, rippeblikein (1953-1961)
35. John F. Kennedy, democraot (1961-1963)
36. Lyndon B. Johnson, democraot (1963-1969)
37. Richard Nixon, rippeblikein (1969-1974)
38. Gerald Ford, rippeblikein (1974-1977)
39. Jimmy Carter, democraot (1977-1981)
40. Ronald Reagan, rippeblikein (1981-1989)
41. George H.W. Bush, rippeblikein (1989-1993)
42. Bill Clinton, democraot (1993-2001)
43. George W. Bush, rippeblikein (2001-2009)
44. Barack Obama, democraot (2009-2017)
45. Donald Trump, rippeblikein (2017-2021)
46. Joe Biden, democraot (2021-)

Staeten

De 50 staeten binne de volgende:

Alabama Alaska Arizona Arkansas California Colorado Connecticut Delaware Florida

Georgia Hawaii Idaho Illinois Indiana Iowa Kansas Kentucky Louisiana

Maine Maryland Massachusetts Michigan Minnesota Mississippi Missouri Montana

Nebraska Nevada New Hampshire New Jersey New Mexico New York North Carolina North Dakota

Ohio Oklahoma Oregon Pennsylvania Rhode Island South Carolina South Dakota Tennessee

Texas Utah Vermont Virginia Washington West Virginia Wisconsin Wyoming

Afankelijke hebied'n

De VS beheerse varder nog de volgende eilan'n, die bute de indelieng in staet'n valle:

Amerikaons Samoa Amerikaonse Maagde-eilen Baker Island Goeam Howland Island

Jarvis Island Johnston-atol Kingmanrif Midway-atol Navassa Island

Noordeleke Mariane Palmyra-atol Puerto Rico Wake Island