Jan Peter Balkenende

Jan Pieter (Jan Peter) Balkenende (Biezelehe, 7 meie 1956) is 'n Nederlandse politicus vò 't CDA. Van 2002 tot 2010 wast'um premier van Nederland. Ie stoeng an 't oôd van vier kabinetten.

Leven toet 2002

Balkenende wier gebore in 'n grifformeerd gezin as zeun van 'n graenandelaer en 'n schooljuffrouw. Ie ao schole in Kapelle en goeng daenae nae't Christelik Lyceum in Goes (vandaeg d'n dag Buys Ballotcollege). Van 1976 toet 1982 studeerde d'um an de Vrieë Universiteit in Amsterdam geschiedenisse en Nederlands recht. In z'n studietied wier 'um lid van studentenvereênegienge Liber.

Vanaf 1978 wast 'n lid van 't CDA en van 1982 toet 1998 zat 'n in de gemeênteraed van Amstelveen, daer-at ie weunde. In d'n tussentied dee d'n weêtenschappelik werk an de VU en vanaf 1984 bie 't CDA. Ie promoveerde in 1992 op 'n proefschrift mee as naem Overheidsregelgeving en maatschappelijke organisaties en wier 't jaer daerop an de VU toet profester benoemd (biezonder oôgleraer christelik-sociaol dienken over maotschappij en economie). 'n Belangriek onderdeêl van zien filosofie was dat d'r te vee staetssteun an maotschappelike organisaties vergeve was en dat dat naedeêlige uutwerkiengen ao. Die filosofie zou laeter in z'n beleid as premier nog stikke belangriek weze.

In 1996 trouwde Balkenende mee Bianca Hoogendijk, die d'n in 1988 ao lere kenne. Toet dat in 1999 ulder dochter Amelie gebore wier onder'ieuwen ze 'n LAT-relatie, daenae goenge ze in Capelle aan den IJssel weune. In 1998 wier Balkenende in de Tweêde Kaemer gekoze. As de liesttrekker Jaap de Hoop-Scheffer end 2001 bedankt woort 'n as de nommer tweê van de CDA-liest as nieuwe liesttrekker g'installeerd. Buten verwachtienge trekt 'n 't CDA bie de verkieziengen van 2002 nae 'n overwinnienge. As leier van de groôste partie mag 'n premier ore.

As premier

Op 22 juli 2002 trad 't kabinet-Balkenende I an, wat-a bestoeng uut CDA, LPF en VVD. 't Beleid was centrum-rechts en neo-liberaol, en awast zetten 't op vee punten 't beleid van 't vorrege kabient (kabinet-Kok II) deu, ze perbeerden toch voral 'n verschil mee 't vorige kabinet te maeken. Voraol as 't goeng om integraotie en immgraotie wier d'r 'n arde lien ange'ouwe. Vedders wier d'r gezurgd vo meêr openeid: ministers mochten meer vo d'r eigen spreke en "achterkaemertjespolitiek" wier vermeje. 't Goeng a gauw fout mee dit kabinet deu groôte spanniengen bie de nieuwe en onervaeren partie LPF, die-a steÊs weêr in 't nieuws kwam mee ruzies tusse kaemerleden en ministers onder mekaore. Voraol de kwestie Eduard Bomhoff en Herman Heinsbroek maekte 't beleid lastig. Ok wier d'r vee an Balkenende zien leiderschap getwuveld: in de kwestie roend prinses Margarita van Bourbon wier 'n van aolles ingefluusterd deu minister van justitie Piet Hein Donner. Op 16 oktober 'tzelfde jaer, nae 86 dagen, booj 't kabinet z'n ontslag an.

In januaori 2003 wiere d'r dan ok weer nieuwe verkieziengen g'ouwen. Ierbie won 't CDA nog 'n zetel en de partie was dan ok zoô goed verzekerd van opnieuw regeren. Naedan lange formaotiepeugiengen mee de PvdA mislukten, onder aore door persoonlike problemen, vurmde Balkenende 'n kabinet mee VVD en D66. Dit kabinet-Balkenende II zette in groôte lienen 't beleid van zien voganger deu mae was 'n stik stabielder. Wè kwaeme d'r vee protesten tege de bezunegiengen en tegen 't politiek steunen van d'n oorlog in Irak. Ok 't immigraotie- en integraotiebeleid was omstreje. Onder Balkenende I was t'r 'n nieuwe ministerspost gekomme, Vreêmdeliengenbeleid en Integraotie, die-a onder justitie resoorteerde. Critici meênden dan immigranten iermee vantevoren a gecriminaliseerd wieren. Butendien was 't beleid van de minister die-a die functie vervulde, Rita Verdonk (VVD), noga straf. Dikkels wieren d'r, volges de lienkse oppositie nog mensen onterecht Nederland uutgezet en Verdonk moch d'r eige noga ins in de Tweêde Kaemer verantwoôrden. Uutendelienge stapte D66 op 29 juli 2006 uut 't kabinet om de kwestie tussen Verdonk en Ayaan Hirsi Ali. Vo november wiere d'r weer nieuwe verkieziengen uutgeschreven en toet dien tied zat d'r 'n nieuw kabinet kabinet-Balkenende III, wat-a alleên uut CDA en VVD bestoeng en 'n mindereidskabinet was.

Bie de verkieziengen op 22 november 2006 dee 't CDA 't nog goed mee maer drie zetels verlies: 'n jaer eêrder ao 't op vee meêr gestae. Toch was noe 'n rechts kabinet nie goed meer meugelik en moch t'r naer 'n andere combinaotie gezocht ore. De PvdA droeng an op 'n kabinet mee CDA, PvdA en SP, mae deur de ideologische verschillen tussen 't CDA en de SP wiere de onderandeliengen gin succes. Beter liep 't mee de PvdA en de ChristenUnie. In februaori 2007 bereikten ulder 'n regeerakkoord. Balkenende wier tot informateur benoemd en wier vò de vierde keer premier, toet 2010: 't kabinet-Balkenende IV. 't Beleid wat 'n mee dit kabinet voerde wier wè anders as mee de drie vorrege kabinetten.

Kabinet'n

Kabinet-Balkenende I (2002-2003): CDA, LPF, VVD
Kabinet-Balkenende II (2003-2006): CDA, VVD, D66
Kabinet-Balkenende III (2006-2007): CDA, VVD
Kabinet-Balkenende IV (2007-2010): CDA, PvdA, CU

Kleineg'eden

In d'n Amstelveense gemeênteraed is Balkenende voraol bekend gebleve deu de "krokettenmotie": de motie die-a bepaelde dan aolle raedslejen 'n kroket kriege as de vergaederienge tot nae elven diert.
Balkenende oort om z'n joengensachtig aer en uterlik en z'n brille dikkels mee Harry Potter vergeleken.

Lienks nae buten

Premiers van Nederland

Wim Schermerhorn (PvdA, 1945-1946) — Louis Beel (KVP, 1946-1948) — Willem Drees (PvdA, 1948-1958) — Louis Beel (KVP, 1958-1959) — Jan de Quay (KVP, 1959-1963) — Victor Marijnen (KVP, 1963-1965) — Jo Cals (KVP, 1965-1966) — Jelle Zijlstra (ARP, 1966-1967) — Piet de Jong (KVP, 1967-1971) — Barend Biesheuvel (ARP, 1971-1973) — Joop den Uyl (PvdA, 1973-1977) — Dries van Agt (CDA, 1977-1982) — Ruud Lubbers (CDA, 1982-1994) — Wim Kok (PvdA, 1994-2002) — Jan Peter Balkenende (CDA, 2002-2010) — Mark Rutte (VVD, 2010-2024) — Dick Schoof (partijloôs, 2024-noe)

Nederlandse kabinet'n