Tinamoes

Riek:	Beêsten (Animalia)
Stamme:	Chordabeêsten (Chordata)
Klasse:	Veugels (Aves)

Orde

Tinamiformes
(Huxley, 1872)

De orde van de tinamoes (Tinamiformes) besti uut ongeveêr fuuftig soôrten die an allemille in Zuud-Amerika leven. Ze zien verwant an de are veugels van de Ratites (loôpveugels). Tinamoes maeken deêl uut van de Paleognathae.

Kenmerk'n

Tinamoes zien bodemveugels mie een taemelijk korte snaevel en een dunne nikke. Tinamoes zien nòha schuw en ze worn dirrum bieni nooit eziene. Der leefwieze is nòha verschill'nd. Sommihe soôrten leven in de open Zuud-Amerikaânse laehlan'n terwijl an are in dichtbehroeide bossen leven. Ze eetn allemille, vruchten, vurral bessen, en zaeden. Sommihe eetn ok insecten. Sommihe tinamoes kunn'n wè een meter sprieng'n om der voedsel te bemachtihen.

De kleinste tinamoe is de dwergtinamoe. Dezen meet 15 cm en weeg 42 hram. De hrossen, de hrieze tinamoe, meet 50 cm en weeg 1,6 kg.

Broeien

Tinamoes lèn hlanzende mooi hekleurde eiers. De jongen zien nestvlieders. Ze loôpen a zodrae an ze heboôrn zien. 't Ventje ou zen eihen bezig mie de broedzurg, de wuufjes haen ni de leg direct op zoek ni een are partner. De ventjes paeren bie meerdere wuufjes. 't Broeien duur 16-20 daehen, wibie a 't nest wor bedekt bie blaeren of veern. Buuten de paertied leven de miste tinamoes solitair, mè der zien wè uutzonderiengn.

Roep

De roep van de tinamoes besti uut zochte tril- en fluuttoôn'n, in hevaer briengen ze een snorheluud voe.

Indeêlieng

De orde van de tinamoes besti uut ongeveêr fuuftig soôrten en 9 heslachen:

Femielje: Tinamidae
- Heslacht: Crypturellus
  - Zwartkoptinamoe (Crypturellus atrocapillus)
  - Bartletts tinamoe (Crypturellus bartletti
  - Berlepsch' tinamoe (Crypturellus berlepschi)
  - Hriesbosttinamoe (Crypturellus boucardi)
  - Rosse tinamoe (Crypturellus brevirostris)
  - Hebandeêrde tinamoe (Crypturellus casiquiare)
  - Hrauwe tinamoe (Crypturellus cinereus)
  - Struuktinamoe (Crypturellus cinnamommeus)
  - Colombiaânse tinamoe (Crypturellus columbianus)
  - Hriespoôttinamoe (Crypturellus duidae)
  - Roôdpoôttinamoe (Crypturellus erythropus)
  - Santa Marta-tinamoe (Crypturellus (e.) idoneus)
  - Choco-tinamoe (Crypturellus kerriae)
  - Heêlpoôttinamoe (Crypturellus noctivagus)
  - Bruune tinamoe (Crypturellus obsoletus)
  - Kortsnaeveltinamoe (Crypturellus parvirostris)
  - Tepui-tinamoe (Crypturellus ptaritepui)
  - Magdalenatinamoe (Crypturellus saltuarius)
  - Kleine tinamoe (Crypturellus soui)
  - Braziliaânse tinamoe (Crypturellus strigulosus)
  - Tataupa-tinamoe (Crypturellus tataupa)
  - Wenksbrauwtinamoe (Crypturellus transfasciatus)
  - Marmertinamoe (Crypturellus undulatus)
  - Bonte tinamoe (Crypturellus variegatus)

- Heslacht: Eudromia
  - Kuuftinamoe (Eudromia elegans)
  - Quebracho-tinamoe (Eudromia formosa)

- Heslacht: Nothocercus
  - Bergtinamoe (Nothocercus bonapartei)
  - Roôdkoptinamoe (Nothocercus julius)
  - Zwartkaptinamoe (Nothocercus nigricapillus)

- Heslacht: Nothoprocta
  - Cordoba-tinamoe (Nothoprocta cinerascens)
  - Krombektinamoe (Nothoprocta curvirostris)
  - Kalinowski's tinamoe (Nothoprocta kalinowskii)
  - Pisacca-tinamoe (Nothoprocta ornata
  - Andestinamoe (Nothoprocta pentlandii)
  - Chileênse tinamoe (Nothoprocta perdicaria)
  - Taczanowski's tinamoe (Nothoprocta taczanowskii)

- Heslacht: Nothura
  - Witbuuknothura (Nothura boraquira)
  - Chaco-nothura (Nothura chacoensis)
  - Darwins nothura (Nothura darwinii)
  - Hevlekte nothura (Nothura maculosa)
  - Kleine nothura (Nothura minor)

- Heslacht: Rhynchotus
  - Huayco-tinamoe (Rhynchotus maculicollis)
  - Pampahoen (Rhynchotus rufescens)

- Heslacht: Taoniscus
  - Dwergtinamoe (Taoniscus nanus)

- Heslacht: Tinamotis
  - Patahonische tinamoe (Tinamotis ingoufi)
  - Puna-tinamoe (Tinamotis pentlandii)

- Heslacht: Tinamus
  - Witkeêltinamoe (Tinamus guttatus)
  - Hroôte tinamoe (Tinamus major)
  - Zwarte tinamoe (Tinamus osgoodi)
  - Kluzenaerstinamoe (Tinamus solitarius)
  - Hrieze tinamoe (Tinamus tao)

Ord’n van Veugels