Utrecht (gemeênte)
Utrecht (Utrechts: Ut(e)reg) is 'n gemeênte en stad in de provincie mee dezelfde naem. 't Is de oôdstad van de provincie en mee 361.700 inweuners (2022) de vierde stad van Nederland. 't Oppervlak bedraegt 99 km² (daevan 5 km² waeter). De gemeênte onderscheit gin aore durpskernen, mae de ouwe durpen Vleuten, De Meern en Haarzuilens bin nog dudelik te erkennen.
.png)
Utrecht is in 1954 vergroôt mie de gemeênte Zuilen (grotendeels) en in 2001 mie de gemeênte Vleuten-De Meern en de plekke-polder Rijnenburg van de gemeênte Nieuwegein.
StadsfunctiesBewerken
Utrecht is as vierde stad van groôt belang in zoôwel andel as industrie. Deu zien centraole liggienge is 't 'n vreêd belangriek verkeersknoôppunt mee 'n groôt station. De Universiteit Utrecht is mee meer as 20.000 studenten de groôtste van Nederland. Ok is Utrecht zetel van de kattelieke aertsbischop. Utrecht ei 'n primaire verzurgiengsfunctie vo eel de regio en wat minder ok vò 't eêle land: zoô is ier de Jaerbeuze gevestegd.
GeschiedenisseBewerken
Utrecht is reeds deu de Romeinen esticht. Op en rond het huujege Domplein is de plekke weer de Romeinen rond 50 n.Chr. het castellum Traiectum van hout en aerde bouwende. Dit fort was ongerdeel van de verdedigingsgordel langs de noordgrens van het Romeinse Rijk, de zogenaemde limes.
In 690 stichtende de Angelsaksische zendelieng Willibrord binnen de verlaete grenspost Utrecht twee kerreken, weer laeter nog een dorden an wier toe'evoegd.
Lienks nae butenBewerken
Gemeênten
Amersfoort •
Baern •
Bunnik •
Bunschoten •
De Bilt •
De Ronde Venen •
Eemnes •
Houten •
Iesselstein •
Leusden •
Lopik •
Montfoort •
Nieuwegein •
Ouwewaeter •
Renswoude •
Rhenen •
Soest •
Stichtse Vecht •
Utrecht •
Utrechtse Heuvelrik •
Veenendael •
Vuufeêrenlan'n •
Wiek bie Duurstede •
Woerden •
Woudenberg •
Zeist
Waeterschappen
Amstel, Gooi en Vecht •
De Stictse Rienlan'n •
Rivier'nland •
Vallei en Veluwe
Streêken
Alblasserwaerd •
Eemland •
Gelderse Vallei •
Groene Èrte •
Kromme Rijnstreek •
Lopikerwaerd •
Utrechtse Heuvelrik •
Vechtstreek •
Vuufeêrenlan'n
Provincies
Drenthe •
Flevoland •
Friesland •
Gelderland •
Greunienge •
Limburg •
Noord-Braebant •
Noord-'Olland •
Overiessel •
Utrecht •
Zeêland •
Zuud-'Olland