Utrecht (gemeênte)
Utrecht is 'n gemeênte en stad in de gelieknaemige provincie. De gemeênte ei 374.000 inweuners, de stad 323.000. Tis de oôdstad van de provincie en de vierde stad van Nederland.
| Nederlands | Utrecht |
| Utrechts | Ut(e)reg |
.png) | |
 | |
| Land | Nederland |
| Provincie | Utrecht (provincie) |
| Streêken |
Kromme Rijnstreek Vechtstreek |
| Oôdplekke | Utrecht (stad) |
| Oppervlakte | 99 km² |
| - land |
94 km² |
| - waeter |
5 km² |
| Inweuners |
374.000 (2024) |
| Dichteid | 3991 inw./km² (land) |
| Coördinaot'n | |
De gemeênte onderscheit gin aore durpskernen, mae de ouwe durpen Vleuten, De Meern en Haarzuilens bin nog dudelik te erkennen.
Utrecht is in 1954 vergroôt mie de gemeênte Zuilen (groôtendeêls) en in 2001 mie de gemeênte Vleuten-De Meern en de plekke-polder Rijnenburg van de gemeênte Nieuwegein.
Stadsfuncties
bewerkUtrecht is as vierde stad van groôt belang in zoôwel andel as industrie. Deu zien centraole liggienge is 't 'n vreêd belangriek verkeersknoôppunt mee 'n groôt station. De Universiteit Utrecht is mee meer as 20.000 studenten de groôtste van Nederland. Ok is Utrecht zetel van de kattelieke aertsbischop. Utrecht ei 'n primaire verzurgiengsfunctie vo eel de regio en wat minder ok vò 't eêle land: zoô is ier de Jaerbeuze gevestegd.
Geschiedenisse
bewerkUtrecht is reeds deu de Romeinen esticht. Op en rond het huujege Domplein is de plekke weer de Romeinen rond 50 n.Chr. het castellum Traiectum van hout en aerde bouwende. Dit fort was ongerdeel van de verdedigingsgordel langs de noordgrens van het Romeinse Rijk, de zogenaemde limes.
In 690 stichtende de Angelsaksische zendelieng Willibrord binnen de verlaete grenspost Utrecht twee kerreken, weer laeter nog een dorden an wier toe'evoegd.
Burgemeêsters
bewerkDit is 'n lieste mee burgemeêsters sins 1891:[1]
| tied | burgemeêster | partij | opmerkienge |
|---|---|---|---|
| 1891 - 1908 | Bernardus Reiger | liberaol | |
| 1908 - 1914 | Alexander Frederik van Lynden | ||
| 1914 - 1934 | Joachimus Pieter Fockema Andreae | liberaol | |
| 1934 - 1942 | Gerhard ter Pelkwijk | ||
| 1942 - 1945 | Cornelis van Ravenswaay | NSB | |
| 1945 - 1948 | Gerhard ter Pelkwijk | ||
| 1948 - 1970 | Coen de Ranitz | ||
| 1970 - 1974 | Hans van Tuyll van Serooskerken | VVD | |
| 1974 - 1980 | Henk Vonhoff | VVD | |
| 1981 - 1992 | Lien Vos-van Gortel | VVD | |
| 1992 - 1999 | Ivo Opstelten | VVD | |
| 1999 - 2008 | Annie Brouwer-Korf | PvdA | |
| 2008 - 2013 | Aleid Wolfsen | PvdA | |
| 2014 - 2020 | Jan van Zanen | VVD | |
| 2020 - 2020 | Peter den Oudsten | PvdA | waernemend |
| 2020 - noe | Sharon Dijksma | PvdA |
Bekende inweuners
bewerk- Mirjam Bikker, politicus (raedslid)
- Dick Bruna, schriever-tekenaer
- Wim van Gelder (PvdA), politicus (raedslid)
- Abraham Kuyper, predikant, journalist en politicus (premier)
- Yvonne van Mastrigt, politicus
- Willem-Alexander der Nederlan'n, konienk
- Paus Adrianus VI
- Geert Wilders, politicus (raedslid)
- Jan van Zanen, politicus (wetouwer, burgemeêster)
Noôten
bewerkLienks nae buten
bewerk