Touter
Een touter (ok we routouter) is een speêltoestel, ut Zeêuwse woord vò schommel. Ier staet ut in een vobeeldzin: " 'k gae even ni den speeltûûn om op de roetouter te spelen."
'n Touter bestaet uut n zitplank die aan weêszíe'en mie 'n touw of iezer is ophehangen. Deur op een bepaolde manier mie 't lichaom te bewegen hi de schommel heen en weêr. Dé manier is:
- Mie 't baovelichaam ni achter te hangen en tegeliek wier de benen ni veuren hestoken. Ierdeur hi de touter ni veuren.
- Vadder wier 't baovenlichaam ni veuren hebogen en d'n onderbenen onder 't zitplankje. Ierdeur hi de touter ni achter.
De moeilijkheid zit veurnaemelijk in 't starten. Dit kan vanuut het stilstaon, me in het algemeen gebeurt dit deur zich even achteruut af te zetten van de grond. Kleine huus hebben vaek moeite mie op gang komen en vaek oak om op gang te bluuven. Zie wurre daarom "aangeduwd", dat wil zeggen geholpen.
In het Nederlands wor de touter een schommel genoemd. De touter wordt in Noord-'Olland ook wel: "zuzooi" of "taalter" genoemd. In Vlaonderen worden veel verscheie termen gebruukt en deze bin erg streekgebonden. [1]. Voorbeelden zijn "biezabijs" in de omgeving van Gent, "touter" in Antwerpen en onder meer "renne" in West-Vlaonderen.
Ieronger wor een bekend Zeêuws touterlie'ie weer'egeve:
- Touterm'n outer
- m'n'uusje bran af
- Wien ei da gedaon?
- De kraoje, de maoje
- Stiert de kraoje naor Engeland toe
- Engeland is geslööt'n
- Twee deurtjes in de pöórt'n
- Juffrouw-is meneer nie tuus?
- Nêêje, meneer, die is nao Sluus
- Om twee emmertjes waoter
- Raod 's wie tie tegen kwam -
- Twee ouwe baozinnetjes
- Ze vochten as katinnetjes
- Ze riepen: schok schok, de dubbele schok,
- de schok is van Camille
- Trouwt'r buurman z'n dochter nie,
- dan trouwt die vuule Camille.
- Vuule Camille, wien is t'r dóód?
- Jan van't ènde z'n'öónd is dood,
- we zullen'm gaon begraov'n
- achter dien'öögen 'aoge
- achter't staonde riet,
- waor gin mèns'm 'öórt of ziet.
| Bron'n, noôten en/of rifferenties: |
|