Spriengen (paeresport): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Steinbach heeft pagina Springen (paerdesport) hernoemd naar Spriengen (paeresport): Ik weête nie of dat aore Goerees is, mae ik maeke d'r noe Walchers van. |
Zò, dat trekt 'r a meer op eej! |
||
Rehel 1:
[[plaetje:Jumping Amsterdam 2e lustrum.ogv|250px|thumb|Verslag van [[Jumping Amsterdam]] deu 't [[Polygoon-journaol]] in [[1967]].]]
[[plaetje:
'''Spriengen''' (op z'n Iengels ok wè ''jumping'' genoemd) is 'n tak van [[paeresport]] daerbie 'n ruter mee 'n [[paerd]] over 'n parcours mee 'indernissen springt. De bedoelienge is om 't parcours af te leie zonder de 'indernissen te raeken, doet 'n paerd da wè dan krieg de combinatie vier strafpunte per 'indernisse. Ok d'n tied is van belang: d'r is of 'n limiet daer-a de combinatie onder moe bluve, ofwè de combinatie mee de kortsten endtied wint de wedstrijd (strafpunten ore dan as secondes bie d'n tied geteld). Spriengen kom vò in aparte tournooien (dikkels ''jumping zò-en-zò'' genoemd) of as onderdeel van 'n [[concours hippique]] (neffens [[dressuur]]).
De meêste 'indernissen bestae deêls of glad uut balken, die d'rbie de minste anraeking afstuke. Raekt 'n paerd 'n balkje mee z'n oef mae bluuft 't toch leie, dan komme d'r gin strafpunten. D'r bestae verschillende soorten 'indernissen, zòas de cavaletti (eên balkje), 't kruusje (tweê gekruuste balken, daerom in de midden wat minder 'oôg en iets makkelijker as de volgende), de steilsproenk (minstens tweê balken recht bove mekaore, soms in plekke van balken 'n muurtje), d'n oxer (tweê keêr tweê balken achter mekaore, dikkels de achterse wat 'oôger as de voorste), d'n triplebar (juust zòiets, mae dan mee drie rieën balken) en de dulve ('n bak waeter; 'ier kunne gin balkjes d'rafgegooid ore, de combinatie verlies punte a ze 't water raekt).
Vò spriengen ei je 'n ander slag paeren nodig as vò dressuur. Van belang is dan ze vòwaerts bin, dan ze 'eêl d'n tied in de [[galop]] bluve wille, en vedders dan ze nie bang bin vò de 'indernissen. Ok van de ruter oor vee gevroge: 'ie moet in 't zael bluve as 't paerd vreêd schoef over meêr as ander'aolve meter spriengt en ok nie zacht neerkomt. Om z'n paerd vòwaerts te 'ouwen gebruuk de spriengruter 'n [[zweêpe]] en dikkels ok [[sporen]]. As 't paerd spriengt, moet 't ''basculere'', dat wil zeie dat 't 't 'oôd, de nekke en de rik rond moe maeke zòdat tiedens de sproenk de [[schoft]] 't 'oôgste punt vurmt. Vedders moet 'n in de verlichte zit te paerde zitte: mee de stiegbeugels korter as aors en de konte naer achter. Zò kom de klap op de paererik minder 'ard an oeneer 'n op de grond komt. Op de leste plekke is 't, ok bie d'n topsport, verplicht om 'n [[cap]] te draegen; dikkels oor ok 'n [[bodyprotector]] geëist.
De spriengsport is in de militaire kriengen van de [[cavalerie]] onstae: in d'n oorlog moeste paeren groôte sproengen maeke kunne en durve. De sport is end negentiende eêuwe volwasse g'ore deu 't werk van d'n Italiaonse ritmeêster [[Federico Caprilli]]. Aol in [[1900]] stoeng de spriengsport veu 't eêst op de [[Olympische Speêl'n|Olympische Spelen]], dan verdween 't weêr toet [[1912]], daernae-t 't altoos op 't programma gebleve is. Nog vreêd lang was 't spriengen voraol 'n sport vò militairen, awast waere de paeren nae d'n [[Eêste Waereldoorlog]] uut d'n oorlog verdwene. Pas in 1952 wiere burgers bie 't Olympische spriengtoernooi toegelaete. Wuven meuge vanaf 1956 meedoeë, in dezelfde competitie as venters.
Spriengen is populair in 't [[Vereênigd Konienkriek]], [[Duutsland]] en zeker ok [[Nederland]]. Olympische medaljewinnaers uut Nederland waeren onder meêr [[Charles Pahud de Mortagnes]] en [[Jos Lansink]], die-a noe vò Belgen riedt.
[[Categorie:Paeren]]
[[Categorie:Sport]]
| |||