|
[[Plaetje:Nelson Mandela, 2000 (2).jpg|250px|thumb|rechts|Nelson Mandela in het jaer [[2000]].]]
'''Nelson Rolihlahla Mandela''' ([[18 juli]] [[1918]] - [[5 december]] [[2013]]), geboren as '''Rolihlahla Mandela''', was een [[Zuud-Afrika|ZuudZuid-AfrikaânsAfrikaans]] anti-aparteidstrijderapartheidstrijder en voormaeligvoormalig president van ZuudZuid-Afrika van [[1994]] tot anaan [[1999]].
UmHij eeijheeft de [[Nobelprijs]] gewonnen, omdat umhij 27 jaerjaar lang vast zat in de gevangenis, om de zwarte inwoners te bevrijden en de apartheid af te schaffen.
==Jeugd==
UmHij werd geboren in Mvezo, en groeide op in Qunu, een klein durpdorp ginderdicht biebij Mthatha in de Oost-Kaap. Als voornaemvoornaam kreeg umhij de naemnaam Rolihlahla, dat in de taal van de Xhosu 'de tak van een boom trekken' betekent en daar ook wel de betekenis 'lastpost' heeft. UmHij is een lid van de Ixhiba-stam, familie van de koninklijke familie Thembu, die toentertiedtoentertijd heerste over de regio Transkei. Zijn vader was stamhoofd Gadla Henry Mphakanyiswa. Zijn moeder Nosekeni Fanny was echtgenote nummer drie van zijn vader. In totaal had zijn vader vier echtgenotes, bij wie hij vier zonen en negen dochters kreeg. Mandela's familie leverde vroeger adviseurs aan het hof van de koning. Zijn vader was een van hen.Mandela was het eerste lid uit de geschiedenissegeschiedenis van z'n familie dat naar school ging, iedereen op school kreeg van de lerares een IengelseEngelse naemnaam, en Rolihlahla kreeg de naemnaam Nelson.
==Vrie'eidVrijheid voovoor iedereêniedereen==
In 1944 sloot umhij zich aan biebij 't [[African National Congress]] (ANC) tegen de macht van de blanke etnische mindereidminderheid. UmHij werd advocaat en probeerde net asals [[Ghandi]] geweldloos actie te voeren.
De acties van het ANC an gin effect en het ANC wierwerden in [[1960]] verboden, dideur stichtte en leidde Mandela de militaire tak van 't ANC, ''Umkhonto we Sizwe''.
==Gevangenschap==
Nelson Mandela verbleef van 1964 tot 1982 in de gevangenis op Robbeneiland. De gevangenen op het eiland werden gedwongen tot arbeid in een plaatselijke kalkgroeve, als men zich wilde wassen moest dit gedaan worden met koud zeêwater. De cel van Mandela was slechts 2,4 bie 2,1 meter en slapen moest hij doen op een slaapmat.Tijdens z'n hevangenschap werd de situatie in Zuud-Afrika door verschillende wereldleiders besproke'n.Um werd een symbool van mensenrechten en kreeg wereldwijde bekendheid.
==Anti-Westers?==
Mandela was tegen d'nde NAVO-interventie die leidden toet d'n Kosovo-oôrlogoorlog in 1999. Um noemde 't 'n po'ing van machtige staeten om d'n 'ele waereld te beheêrsen. In 2003 sprak umhij zich uutuit tegen de plannen van de VereênigdeVereenigde StaetenStaten en 't VereênigdVerenigd KonienkriekKoninkrijk om Irak binnen te vallen. Umhij omschreêfomschreef 't asals 'neen tragedie en umhij zei dat de VereênigdeVereenigde StaetenStaten meêrmeer verschrikkelijk misdaedenmisdaden ao begaon den welk aor land. Referend an 't an 't eind van de TwiddeTweede WaereldoôrlogWereldoorlog werpen van atoômbommenatoombommen op [[Japan]]. In 1999 besloôtbesloot Mandela om z'n eihezich niet opnieuw verkiesbaerverkiesbaar te stellen asals president. UmHij werd opgevolgd door Mbeki.
{{commonscat|Nelson Mandela}}
| 