|
==Stikje int dialect van Seêrenoek==
Het is glad m'n bedoelige nie om sterke verhalen te schrieven, mè zo af en toe bin d'r toch wè 's van die diengers dî à je over prôôte mot. Noe è ze op Serenoek, ik prôôte noe van een jaer of wat terug, een brandweer. En nie zomè een gewone brandweer, néé een buutengewone brandweer. Méé van de beste ploegen in Zeeland. Ze vergadere vee. Ze oefene bie 't leven en spullen dà ze è. Slangen, spuiten, ladders, bielen, afijn noem mè op. En een auto! Puik in de verve. En poese dà ze doe!
Mun daegelukse gank ni de sluuzen. Ik kennen aole tegels op ut pad. De bewegingen van de golven. Ut schrieuwen van de veugels. Mè vooroal oe attut ruukt ni de zêê.
De zoute lucht kroop in mun longen. Mun ond stak zun kop omôôge en snoof mie me mee.
Ze dook ut waeter in en liet dur eigen meedrieve mee ut zêêwier. Me oat saemen goet.
Un meter of tiene van de kant stak wat boven ’t waeter uut. Un kiste, docht ik.
Ie most zeker wè un meter of drieê lange weze. Ik probeeren mun ond dur op of te stieren om dat dienk ni de kant te slepen, mè die aelt alliene mè uut ut waeter watta ik ur zelf in egooid è. Ze vrat oale ondekoeksies op die ak int waeter gooiden en liet dat dienk lekker ligge.
Ut wier vloed en nae ruum un olf uure konk ur bie. Ut was un grôôte zwaere planke. Mee an weerskanten in zwarte letters ut woord Dankbaerheit. Ik dienke van un gereformeerde schuute of zô. Overboord esloge in een sturm misschien.
Uut dun onderkant stakke twi iezere pinnen.
Noe stoeng dien auto op'eborge in de loods bie de smid. Mè dat kon op d'n duur nie langer. Dust: ouwoere op 't gemeentuus en werentig wat dienk je? 't Gî deur: d'r komt een kazerne.
Dankbaerheid. Ik moste dienke an mun Rôôms-kattelieke jeugd. De Werken der Barmhartigheid. Zulverpapier en flessedoppen spaere voe de negertjes. God mag wete watta zu di mee dêê. Mun moeder breiden in die tied kilometers verband voe Afrika, zoddat dat volk temissen gewoon fesoenluk deur kon gae mee mekoare of te maeken.
Soms kwiem dur un missionaris overevloge om in de zondagsmisse te vertellen over zun roeping. En over zun eigen natuurluk. Mè eigeluk goeng ut voornaemeluk over geld. Vee geld, wan ie oa vee nôeadig. Ie kwiem ut zelf mèr aele. Ie goeng persoonluk mee de schaele rond en keek je zô deurdriengend an ajjut dur stikke werm van kreeg zodat je ut wè uut je kop liet om dur een knôôpe in te gooien.
Oans noemen um pater Baviaan om attun tussen de apen weunden, me ie ièten eigeluk Kees. Un boerezeune uut de buurte die a deur zun ouwelui ni de kannibalen estierd was zoda zu mee zun konne proenke. Die a oal mè riep a de mensen vant durp zukke goeie mensen were. Mee wattat um opaelden in de schaelen kon um drie kerken bouwe, zeitum. Ik oa dur toen a un bitje mun twiefels over. Want wat eije an drie kerken a t’iele zootje lig te sturven van de grooten oer. Dan kaje dur beter petoaten van koape.
In de daegen en de weken dirnae zagge me pater Kees iedere dag mee een groote sugaare in zun ooad. Di wier ok wè over eluld, me oans wiste noe in ieder geval da deur oans en oanze goedheid die zwartjes nie mi ni dun el goenge. Dat was aol winst.
En om ze nog beter te elpen stoeng ur ok nog un gietiezere negerkopje op de toanbanke bie de kruudenier. Ie iètun Balthazar en ie was bedoeld as spaerpot. Ie oa un krommen erm mee de binnenkant van zun and ni boven en di koje un stuuver in legge. Op zun rik zat un pinnetje en aje dit op drukten goeng dat andje ni boven en dan glee die stuuver ni binnen twint attun mee zun oagen draaiden. Di kôje duudeluk an ziêê attun zat te genieten. Hapzeitie stoeng ur an ‘d onderkant van zun and.
’t Was un echte negerkop uut un stripboek mee krulletjes en bloedrooie luppen. Iel anders as de neger die a noe bie oans int durp weunden en die a gewoon un moderne geblondeerde neger was, mee un I pod en un scootertje datta vuufennegentig liep.
Op 't gemeentuus gêê ze an 't tekenen en an 't rekenen. Wat git 't koste en wat mot'r zoà in?
Ik sleuren bezwieet de zwaere planke ut taluut op, an d’oare kant van de diek wee ni benee en deur de durpsstraete nir uus. t’Was zondag. De mensen waere net uut dur nist en stoenge oal voe t’raem en keke mu nae. Je zag zu oallemille Dankbaerheit zegge. Ik leke wè gek. Dat dienk woog as load. De iezere pinnen schuuren over de stiènen tot at vier dur uut kwiem. In mun annen zatte mièr splinters as in de planke mè uuteindeluk rocht ik tuus en ik zette um achter t’uus tegen de mure. Di most un dan mè bluuve stae.
'D'n auto mot 'r in vanzelf en d'r mot 'n werkbanke komme voe onder'oud en me motte kunne vergadere. Noe nie mî in 't café.' Amtenaeren komme:
Ier paste dankbaerheid. Mè zoas aoltied docht mun vrouwe dur anders over. De môôaie planke most ni binnen. Buuten goeng um roeste of rotte en dat was zonde. Ie ôearde in du keuken. Di moste ik nie licht over dienke. Klaer. Je weet oe dat git.
- Oké. Een vergaderruimte dus. (amtenaer)
Beregend en gezegend ieng um un weeke laeter an twi iezersterke nijlonkoorden tussen de raemen boven de koelkaste. Ut oa mu ièl wat ekost. Lik mè rustig zegge ak die planke min of mièr tegen de muure evloekt è. Mun Metabo mikte overuren en groate gaeten, die ak wee dichtplugden mee gips en zelfgemikte outpluggen.
'Ja en me wille ok wè is een komme koffie zette.'
Mè t’resultaat mocht je ziê.
- Oké. Een soort keukentje dus.
God en mun vrouwe konne tevreden weze.
'Wéér ange me ôonze pakken en helmen enzo, en à je toevallig is éél nodig nî de plee mot?'
Dien aevend vierden me oanze nieuwste anwinst tot in de kleine uurtjes. t’Klienkt misschien gek, mè de keuken was duudeluk wermer eworre, de planke was anièns nie mi wig te dienken. Ut leeke of attun dur a jaeren ieng. De zwarte gotiesse letters gavve un aparte smaeke an de witte wien die a me mee grôôte regelmaete uut de koelkaste aelden. Ik gavve ut nie graag toe, mè mun vrouwe oa gelieke ehad.
- Oké. Een garderobe dus en een toilet.
s’Nachs om olf driêê kwiem de klap. Dirnae wier’t geniepig stille. Ièst dochte me amme wat ôarden watta tur nie was. Dat ôapten me eigenluk. Un klap oar je mè ièn kier en attut dirnae stille bluuft is dat wè zo rustgevend. En mee un liter of wat wien in je lief dienk je a gauw aje diénkt aje wat ehoaren ei en aje gewoon deur kan gae mee de belangrieke diengen die aje voe de zôveeste kièr tegen mekoare ant vertellen bin.
'En voe de spullen voe de carnavalsoptocht zou 't toch wè lekker weze à t'r een zoldertje boven de garage kwiem.'
Dat zou kunne, at nie zo was da mun vrouwe en ik a zo lange etrouwd bin amme mekoare in ieder geval op dat punt leke te begriepen. Me stoenge gelieke op en goenge kieke.
- Oké. Een zoldertje komt er.
De planke oa dun elt van de keuken verwoest. Ut bovenblad van de koelkaste was espliète, de deure stoeng olf open en kon alliene nog mè dicht deur dur ard tegen te schoppen. Ièn van du iezere pinnen stak dwas deur t’blad en stoeng rechtop in un potje augurken.
Amtenaeren an 't werk, en rekene! Tekenaeren an 't werk, lijnen zette. Wat gî dat koste? Nie weinig, dat mô je nie dienke. Mè 't komt klaer. De begrôôtige en de tekeniengen.
Mun vrouwe, die a oaltied aolles ziet, zei a mun zelfgemikte pluggen mee gips en oal uut de muure ekomme waere. Toen ak omoage keek zag ik ok de groate gaeten in de muure, die a achterof ezie misschien wat kleiner ekund oa. Me ja, da’s achterof ouweoere.
Mè die motte nog eventjes nî een aar berootje. De schoon'eidscommissie. Jammer, dî vôôle ze over de ôôgte van de goote en de kleuren van de pannen. Nieuwe tekeningen, eventjes opnieuw rekene, kost wè wéé een stuver of wat. Mè afijn een lank verhaal wat in'ekort: ze kunne an de slag. Dus een garage, vergaderzaal, keuken enzovoort, enzovoort. Licht en gas d'r in. Schilder d'r in en ja or 't komt klaer.
Ik snokten de planke los en sodemieterden die zo ni buuten. Om at a zô laete was en om ak om die reden wat moeiluk uut mun woorden kon komme liet ik ut mèr even voe wattat was. Mè toen ak s’oches benee kwiem en ik zagge t’iele zootje ligge schreeuwde ik die rotplanke zo ard en gemeen ni d’ eeuwigheid a mun vrouwe truggoen ni bedde. Moje mè nie zo stom doe, zei ze. Mè ik vinne oaltied aje schuld zo varre meugeluk buuten jun eigen mot zoeke om ut leven nog ienigsins draegeluk te maeken.
Officieel opene. Vlaggen op durp. Fanfare, zondags pak an, de burgemeester mie z'n kittik, de wet'ouwer, de pastoor, uniformen mie sterren en strepen. Toesprêeken, applaus. 't Is gewoon feest!
De planke oa watta mien betrof zun langste tied ehad. Ik wachten gewoon tot a de wind gunstig was. “ Geef aan de aarde terug wat haar toebehoort,” wist ik nog uut de cathechismus. In ieder geval, ut kwiem dur op neer ak mee gunstig tie de planke de zee in eschoven è zodad un ander zun eigen dur lek op kon vaere.
En dan: den auto, tjongen wat blienkt 'n. De roldeure open en
d'r in? Nee, d'r vóór. D'n auto kan d'r nie in. 't Deurgat is te lêêge. Nie, vee oor, zomè zowat 15 centimeters...
Van un kennis oarden ik twi weken laeter a twintig kilometer vadderop un ouwe jutter ut bord evonden oa an de rand van de schorren, tussen olfrotte appelesienen, annespoelde flesjes en zeèwier.
Wien lacht dî ? Gîn paniek. Wordt opgelost, kost nie zovee. Een goeie veertien dêêgen en 't is oké. Intussen is de poletiek an 't ergeweren over de begrootige. Om kort te gêên: d'r motte een paer brandweercorpsen verdwiene. Het wordt ôollemille te diere. En wat dienk je? Wien mot 'r eest uut ? Ja, juust ! Serenoek.
Ie sleepten de planke mee nir uus en mikten dur kachelout van. Ut was un vent die a nôôit mièr as ièn woord tegelieke zei.. Van gelôôfs- of ideologische kwesties oat um gin verstand en nog vee minder last. Ie stookten t’ièle zootje op in zun kacheltje, zoog an un glasje jenever en lurkte lekker an zun puupje.
Dankbaerheid. Een woord wir aje, a ju’t op de juuste meniere gebruukt, ièl vee wermte van kan è.
==Weunachtig in Seêrenoek==
| 