Inundaotie van Walchren: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Ouddorp (Overleg | biedraegen)
Geen bewerkingssamenvatting
Ouddorp (Overleg | biedraegen)
Geen bewerkingssamenvatting
Rehel 10:
Op 3 oktober 1944 om tweê uur 'smiddegs viel de [[Royal Air Force|RAF]] de diek bij [[Wasschappel]] an, naedat een dag tevoren de bevolkieng was 'ewaarschoewd mee pamflett'n. Dizze waere of'eworpen bove Walchren en [[Zuud-Beveland]], mar de tekst was zoô cryptisch dat ze pas begrepen wiere nae de hebeurtenissen. Behalve dat er een bresse van zo'n 30 meter ontstong (die laeter door erosie groeiende toet 125 meter), wier bie dit bombardement ok het dorp Wasschappel verwoest, weerbie 158 man omkwamme.
 
Het resultaot van het eêrste luchtbombardement was nie genoeg en op 7 oktober tussen 13.00 en 15.00 uur wieren de dieken bie [[Fort de Nolle]] in [[Vlissienge]] en bij [[Rittem]] tussen [[Fort Zoutman]] en [[Fort Rammekens]] 'ebombardeerd. Op die leste plekke wier gelieke a een bresse van 300 meter 'eslogen, bie Vlissienge bleeft bie 50 meter. HoewelAwast da 't waeter nu wat sneller oprukkende, wast nog nie genoeg en op 11 oktober wier ok de diek tussen [[Ter Veere (plek)|Ter Veere]] en [[D'n Polder]] op verscheie plekken verrinneweerd en op 17 oktober volgende nog een twidde bombardement bie Wasschappel. Tot slot wiere op 24 oktober de sluzen bie Vlissienge 'ebombardeerd wedeur het zeêwaeter deu het [[Kanaol deu Walchren]] kon oprukke. Plannen van de Duutsers om noôddieken an te leggenne leë schipbreuk op de onwil van de bevolkieng z'n eihe hievoo in te laeten schaekelene. Ienkele daegen deerna ao de Duutse verdedigieng zich hoôggelegen stellingen terug'etrokken.
 
De anval behun op 1 november mee het optrekken uut zeê deu Iengelse en Canadese troepen nae Wasschappel en Vlissienge, terwijl Canadese en Schotse troepen, die eerder bie [[Oedjeskerke]] en [[Baerland]] op [[Zuud-Beveland]] waere 'eland, de [[Sloedam]] optrokke. Bij Wasschappel lukkende het op tweê plekken om an land te kommene. Eén groep trok op richtieng [[Domburg]], de aore richtieng Vlissienge. Dizze plekke wier in ienkele daehen veroverd, 'eholpen deu artilleriebombardementen vanuut Zeêuws-Vlaonderen. De Canadese troepen trokken van het oôsten op in de richting van Ter Veere. Op 8 november ist Duutse leger op Walchren versloge. Naedat de Onte 'ezuverd was van mienen kon eind november nae [[Antwerpen]] 'evaeren worden.
 
== Gevolgen ==
Tweêmael per dag stroômende het tieje Walchren in en uut. Groôte, diepe heulen ontstongen bie de plekken weert waeter binnenkwam. Ok noe bin dizze plekken nog te ziejene as bevobbeeld een kreke. De legere delen stonge onger, de hoôgere vielen droôg bie leegwaeterleêgwaeter. De durpen vanouws op de hôgere plekken 'elegen, bleven vaek droôg. Alleên ten oôsten van de lijn Ter Veere-Rammekens kont waeter dankzie ouwe zeedieken nie komme.
 
Meer as 30.000 mê'sen zatte in kleine gebieden bie Domburg en Middelburg. Pas nanae de bevriejing bin meer as tienduzend mê'sen naernae Zuud-Beveland 'eëvacueerd.
 
VeelVee beêstenbeês'en verdroenke. Van de 19.000 weuningen wiere d'r 3.700 verwoest, 7.700 hao zwaere en 3.600 lichte schae. Ok nu nog bin d'r 'waeterweuningen' die vochtig binne deurdat zout in de muren waeter antrekt. Voor de getroffen bevolking wiere noôdweuningen 'ezet, weervan de leste pas in de zeventiger jaeren 'esloopt bin. De wegen wiere deur de stroôming varder vernield en overdekt mee slik. Dulven zao bie 't droôgvallen duchte 'emae dicht.
 
== Dichten van de dieken ==
Het dichten van de dieken, al in november 1944 behunnen, ondervon ernstige problemen deu hebrek an materiaolen as [[rieshout]] en steên'n, slechte transportmiddeln en 't ontbreken van infraostructuur. De anwezige mieneveld'n waere ok gevaerlek.
 
Deurt tieje was de geulgeule bie Wasschappel zes kilometer lang 'eworren. De totaole breedtebreêdte van de bressen was bienanaebie drie kilometer toe in juli 1945 de operaotie om de gaeten te sluten goed op gangk kwam. De Nollediek bie Vlissienge wier op 3 september 'esloten, om drie weken laeter bie slecht weer opnieuw te brekene. Op 2 oktober wier het gat wee 'esloten. Op 12 oktober was ok de diek bijbie Wasschappel 'edicht, korte tied laeter -op 23 oktober- 'evolgd deu het gat bie Ter Veere. TussenTuss'n Veere en Middelburg wier in de diek van het [[Kanaol deu Walchren]] een gat 'emikt weerna de droôgmaeking zonger pompen plaes kon vinden deu mee eb de sluzen in Vlissienge en Veere ope te zetten. Half december wast groôste deel droôg'evallen, weerna gemaelen het resterende waeter naar buten pompten.
 
In hetInt oôstelek deel stong nog 2.000 hectare onger water. De diek bie [[Fort Rammekens]] wier op 1 december 'esloten, mae de gebruukte [[caisson]]s wieren ongerspoeld deu 't waeter en pas op [[5 feberwari]] [[1946]] lukkende 't om dit gat definitief te dichtene.
 
== Caissons ==