Inundaotie van Walchren: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Ouddorp (Overleg | biedraegen)
Geen bewerkingssamenvatting
Rehel 1:
[[plaetje:Minister Attlee visiting Walcheren 1945.jpg|thumb|Walcheren, maerte 1945]]
[[plaetje:Kreekwestkapelle.jpg|thumb|De kreke bie Wasschappel, 2007]]
[[plaetje:Battle of the Scheldt estuary.jpg|thumb|De [[Slag om de Schelde]]]]
De '''Inundaotie van Walchren''' vong plaes vanof oktober [[1944]]. Het leste diekgat wier 'esloten op 5 feberwari [[1946]]. Vertaeling volgt nog....
 
Regel 7 ⟶ 8:
 
== Bombardementen ==
[[plaetje:Battle of the Scheldt estuary.jpg|thumb|De [[Slag om de Schelde]]]]
Op 3 oktober 1944 om tweê uur 'smiddegs viel de [[Royal Air Force|RAF]] de diek bij [[Wasschappel]] an, naedat een dag tevoren de bevolkieng was 'ewaarschoewd mee pamflett'n. Dizze waere of'eworpen bove Walchren en [[Zuud-Beveland]], mar de tekst was zoô cryptisch dat ze pas begrepen wiere nae de hebeurtenissen. Behalve dat er een bresse van zo'n 30 meter ontstong (die laeter door erosie groeiende toet 125 meter), wier bie dit bombardement ok het dorp Wasschappel verwoest, weerbie 158 man omkwamme.
 
Rehel 15:
 
== Gevolgen ==
Tweêmael per dag stroômende het tieje Walchren in en uut. Groôte, diepe heulen ontstongen bie de plekken weert waeter binnenkwam. Ok noe bin dizze plekken nog te ziejene as bevobbeeld een kreke. De legere delen stonge onger, de hoôgere vielen droôg bie leegwaeter. De durpen vanouws op de hôgere plekken 'elegen, bleven vaek droôg. Alleên ten oôsten van de lijn Ter Veere-Rammekens kont waeter dankzie ouwe zeedieken nie komme.
Tweemaal per dag stroomde het [[Getijde (waterbeweging)|getij]] Walcheren binnen en weer uit. Grote, diepe geulen ontstonden landinwaarts bij de plaatsen waar het water binnenkwam. Ook nu nog zijn deze plaatsen te herkennen in het landschap als [[kreek (water)|kreken]] of [[kolk (water)|welen]] vlak bij de [[zeewering]]. De lagere gedeeltes stonden permanent onder water, de hogere vielen droog bij laagwater. De dorpskernen, die van oudsher al op hoger gelegen plaatsen zijn gesitueerd, bleven vaak droog. Alleen ten oosten van de lijn Veere-[[Middelburg (Zeeland)|Middelburg]]-[[Nieuw- en Sint Joosland|Nieuwland]]-Rammekens (langs het Kanaal door Walcheren), kon het water dankzij oude zeedijken niet binnenstromen. Een deel van dit gebied liep alsnog onder water in [[Watersnoodramp van 1953|1953]], toen de enige overstroming op Walcheren. Naast de vier grote gaten in de zeedijken waren ook elders de zeeweringen beschadigd door oorlogsgeweld, waardoor het water bij vloed op nog drie plaatsen over de dijken heenstroomde. Ook de zeeglooiingen, die de dijken moesten beschermen tegen de golfslag, waren op veel plaatsen beschadigd.
 
Meer as 30.000 mê'sen zatte in kleine gebieden bie Domburg en Middelburg. Pas na de bevriejing bin meer as tienduzend mê'sen naer Zuud-Beveland 'eëvacueerd.
Doordat het water maar langzaam steeg waren er als direct gevolg van de inundatie weinig slachtoffers, maar vooral in Westkapelle zijn veel slachtoffers onder de bevolking gevallen door het eerste bombardement. Toch zijn daar mensen verdronken, maar dat kwam doordat ze bekneld zaten onder het puin en niet weg konden komen. Plannen voor evacuatie naar gebieden buiten Walcheren hadden weinig succes, de inwoners gaven er de voorkeur aan te blijven. Meer dan 30.000 mensen zaten in kleine gebieden bij Domburg en Middelburg. Pas na de bevrijding zijn minder dan tienduizend mensen naar Zuid-Beveland geëvacueerd.
 
Veel veebeêsten kon niet worden geëvacueerd en verdronk. Alle vegetatie die in het zoute water stond ging dood en de bodem raakte met zout doortrokken, waardoor land- en tuinbouw langere tijd bemoeilijkt werden. De voedselsituatie was in het begin nog redelijk, maar door het wegvallen van land- en tuinbouw en veeteelt ontstonden tekortenverdroenke. Van de 19.000 woningenweuningen werdenwiere erd'r 3.700 verwoest, 7.700 haddenhao zwarezwaere en 3.600 lichte schadeschae. OokOk nu nog zijnbin erd'r 'waterwoningenwaeterweuningen' die vochtig zijnbinne doordat hetdeurdat zout in de muren waterwaeter aantrektantrekt. Voor de getroffen bevolking werdenwiere noodwoningennoôdweuningen gebouwd'ezet, waarvanweervan de laatsteleste pas in de zeventiger jarenjaeren zijn'esloopt geslooptbin. De [[verkeersinfrastructuur|infrastructuur]] die niet verwoest werd bij de oorlogshandelingen,wegen werdwiere doordeur de stromingstroôming verdervarder vernield en overdekt metmee slib en zandslik. VanDulven dezao hogerbie gelegen't delendroôgvallen spoeldeduchte soms wel 50 cm grond af, die dan op andere plaatsen weer werd afgezet. [[Watergang (wateroppervlak)|Watergangen]] en [[afwateringssloot|afwateringssloten]] waren na de droogmaking vaak volledig'emae dichtgeslibddicht.
 
== Dichten van de dijken ==