Van den vos Reynaerde: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Rehel 2:
[[Plaetje:ReynaertCloseup.JPG|thumb|200px|Monument van Reynaert de Vos in [['Ulst]]]]
[[Plaetje:Reineke.jpg|thumb|200px|Reynaert de Vos]]
'''Van den Vos Reynaerde''' (tehenwoordig ok we '''Reinaart de vos''' of '''Reinaert de vos''') is een [[epiek|episch]] [[dierdicht]] dat geldt as een 'oogtepunt in de Nederlandse middeleeuwse literatuur. Het telt in totaal 3469 [[vers (gedicht)|versregels]] en is 'eschreven in het [[Middelnederlands|Diets]]. 'verheal speelt z'n eigen of in de het tehenwoordige grensgebied tussen [[Zeêuws-Vlaonderen]] en Oost-Vlaonderen. In [['Ulst]] stit een standbeeld voor de beroemde
==De personoages==
*Reynaert ([[vosse]])
*Nobel ([[lêeuwe]]), keunienk
*Tybeert ([[katte]])
*Bruun ([[bruune beer]])
*Isengryn ([[wolleve]])
*Grimbeert ([[das]])
=='t Verhaol==
Beisn e dag an 't hof va [[keunienk]] Nobel zyn olle bêesn te plekke, buutn Reynaert de vos. Reynaert en is gin froain en ol d'aar bêesn kloagn dervan. 'n Keunienk wult nem ankloagn en ne zendt Bruun en Tybeert achter Reynaert. Mo 'n dien is vaneigens veel te lêep (peis mor an d'uutdrukkienge '' 't Is e lêepn vos'') en ne lokt z'in de volle deur diengn te zeggn woa dan ze gin nêen en kunn teegn zeggn. Bruun grakt vaste at 'n [[zêem]] wult eetn en Tybeert in 't hennekot van e paster at 'n muuzn wult pakkn.
't Is uutendelik de koozn van Reynaert (Grimbeert) die nem kut overtuugn voe mei te goan. At 'n vôorn 'n keunienk stoat, wulln ze nem van olles te laste leggn, mo Reynaert zei da Nobel moeste uppassn van Isengryn (Reynaert ze voader), Bruun en Tybeert en dan ze voun 'n trôon over te neemn e masse goud han. 't Wos de keunienginne die nem overtuugde voen de drie te stekkn en up te sluutn. Reynaert zevve wos dus vry en gienk zogezeid up bedevoart no [[Rome]].
==Betêkenisse==
Wuk da Willem hiere doet, is lachn met olles en iederêen (zounder dan ze 't zevve deure han, verzeker). Pasters en wuuvn, de menschn van oadel zyn dom en 't geweun vook is wrêed en primitief. De vromenschn en noamn die ollemoale wulln zeggn dan ze geirn va bille goan (Ogerne (o geirn), Julooke ('k lokkn joun, 't wuuf van 'n paster), Hersint (neur zint het) en Vuilemaerte (vule moarte)). Hieroender viend je d'êeste verzn van ''Van den vos Reynaerde''.
:''Willem, die Madocke maecte,''
:''Daer hi dicken omme waecte,''
:''Hem vernoyde so haerde''
:''Dat die avonture van Reynaerde''
:''In dietsche onghemaket bleven''
:''(Die Arnout niet hevet vulscreven),''
:''Dat hi die vijte van Reynaerde dede soucken''
:''Ende hise na den walschen boucken''
:''In dietsche dus hevet begonnen.''
:''God moete ons ziere hulpen jonnen!''
:''Nu keert hem daer toe mijn zin,''
:''Dat ic bidde in dit begin''
:''Beede den dorpren enten doren,''
:''- Ofte si commen daer si horen''
:''Dese rijme ende dese woort,''
:''Die hem onnutte sijn ghehoort -''
:''Dat sise laten onbescaven:''
:''Te vele slachten si den raven,''
:''Die emmer es al even malsch.''
:''...''
==Nog êentige upmerkiengn==
In te plekke va ''Madocke'' ('n êestn versregel), stoat er in bepoalde handschriftn ''vele bouke''. Dat is e veraanderienge die nie juste is, 't is gebeurd omdan ze loater nemêe wistn wuk da ''Madocke'' wos. 't Bovenste stik van bepoalde [[perkament]]n is ofeschript en doarup is ter toune ''vele bouke'' eschreevn. A je up 'n êestn lienk duuwt (hieroender by de lienks), goj e vôorbeeld zien van e verkêerde versche.
In de latste versregels (3340 toet 3448) stoat er oek en ''acrostichon'' (noamdicht, d'êeste letters van die verzn moakn e wôord of e zinne): BI WILLEME (deur Willem), wuk dat in êestn lienk ieroender oek nie stoat. In 't [[Comburgse Handschrift|Comburgsche Andschrift]] stoat dat wel, mo stoat er oek ''vele bouke''.
== Externe verwieziengen ==
| |||