Geschiedenisse van Zeêland: verschil tussen versies

[[Graefschap Zeêland|Zeêland]] wier allang betwist deur de graven van [[Graefschap Vlaondere|Vlaondere]] en [[Graefschap 'Olland|'Olland]]. In [[1012]] werden door kiezer [['Endrik II van het 'Eilige Roômse Riek|'Endrik II]] de [[Zeeûwse eilanden]] en het gebied dat later de [[Vier Ambachten]] zou wurden, beleênd aan [[Boudewijn IV van Vlaondere]]. Deur de [[Investituurstried]] viel het gebied vanaf [[1076]] echter onder de [[graefGraef van 'Olland]], als [[leên]] van Vlaondere. Dit leidde tot verschillende schermutselingen tussen [[Floris III van 'Olland]] en [[Filips van de Elzas]], graef van [[Graefschap Vlaondere|Vlaondere]]. Floris III begon tol te heffen bij [[Geervliet]] wat de Vlaomse handel op het [[Rijnland]] belemmerde. Daarnaast liet hij Vlaomse schepen kapen en maakte met de [[Heer van Beveren]] aanspraak op [[Waesland]]. Filips van de Elzas greep in [[1158]] in en Floris III moest zich onderwerpen aan Filips. In [[1166]] stelde Floris III de tol bij Geervliet weer in, waarop Filips wederom ingreep en Floris gevangennam. Deze moest hierdeur het in [[1167]] overeêngekomen [[Verdrag van Brugge (1167)|Verdrag van Brugge]] accepteren, waardeur de Vlaomse keuplui in 'Olland rechten kregen over Zeêland. Dit verdrag bepaolde de situatie in Zeêland veur meêr dan een eêuwe. In d'n 12e eeuweêuwe had Vlaondere dus de overhand, maer met het groeien van de 'Ollandse macht verscheuf dit in de 13e eêuwe.

Toen [[Margaretha II van VlaOndereConstantinopel|Margaretha van Vlaondere]] haer kinderloze zuster [[Johanna van Constantinopel|Johanna]] in [[1244]] opvolgde als gravinne van [[Graefschap Vlaondere|Vlaondere]] en [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]], brak een stried los tussen de kinderen uit Margaretha's biede huwelijken, de Avesnes en de Dampierres. De [[Frankriek|Franse]] koning, in [[1246]] met de [[arbitrage (in conflict)|arbitrage]] belast, wees Vlaondere toe aan haor zeun [[Gwijde van Dampierre]] en 'Enegouwe aan haer zeun [[Jan van Avesnes]], feitelijk later haor kleinzeun [[Jan II van Avesnes]].

In [[1253]] kwam het tot de [[Slag bij Westchapelle]]. [[Gwijde van Dampierre]] leêd hierbie een nederlaog in de stried met ziên halfbroers Jan en Boudewijn van Avesnes. Op [[2 oktober]] [[1256]] wist [[Otto II van Gelre]] [[Margaretha II van Constantinopel|Margaretha van Vlaondere]] en [[Floris de Veugd]] tot het [[Verdrag van Brussel (1256)|Verdrag van Brussel]] te bewegen, waorbie Zeêland aan 'Olland toekwam. Haor zeun, [[Gwijde van Dampierre]], bleêf dit echter aanvechten.

Het [[Huis'Uus van Avesnes]] heerste vanaf [[1299]] in een [[personele unie]] ook over de graefschappen [[Graefschap Zeêland|Zeêland]] en [[Graefschap 'Olland|'Olland]]. Na de dood van [[Floris V van 'Olland|Floris V]] in [[1296]] stond zien jonge zeun [[Jan I van 'Olland|Jan]] in eerste instantie geheel onder invloed van de Vlaomsgezinde [[Jan III van Renesse]]. Op [[30 april]] [[1297]] droeg Jan het bestuur echter over aan [[Wolfert van Borssele]]. Na een conflict met het stadsbestuûr van [[Dordt]] wier Van Borssele op [[1 augustus]] [[1299]] vermurd. Hierna benoemden de steden [[Jan II van Avesnes]], graef van [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]] als [[regent (bestuurder)|regent]] en op [[27 oktober]] [[1299]] droeg Jan I de regering veur een periode van 5 jaor aan hem over. Twee weken later stierf Jan, 15 jaar oud, en met hem stierf ook het [['Uus 'Olland|'Ollandse 'Uus]] uut. Jan van Avesnes, die diens naoste mannelijke erfgenaem was, wier na diens dood in 1299 [[Graef van 'Olland]]. Veurtaon was [[Graefschap 'Olland|'Olland]] in een personele unie met [[Graefschap 'EnegouwenEnegouwe|'Enegouwe]] verenigd onder het [['Uus 'Enegouwe|'Enegouws 'Uus]].

In [[1300]] / [[1301]] wist Jan van Avesnes de Franse successen in Vlaondere uit te buuten om zien positie te consolideren. Hij versloeg de Zeeûwse opstandelingen en maokte zijn broer [[Guy van Avesnes|Gwijde van Avesnes]] tot bisschop van [[Prinsbisdom Utrecht|Utrecht]] in [[1301]].

In [[1297]] keerde graef [[Gwijde van Dampierre]] zich tegen de Franse invloed in Vlaondere en sloot een militair verbond met [[Engeland]]. In [[1300]] was het Franse geduld op en [[Filips IV van Frankriek|Filips de Schone]] liet Vlaondere bezetten en annexeren met hulp van Fransgezinde stadsbesturen (''[[leliaards]]''). Graef Gwijde werd gevangengezet, maor kon rekenen op steun van de ''[[Liebaards]]'': adel, ambachtslieden en boeren. Openlijk verzet vond plaotsplaets tiedens de [[Brugse metten]] op [[18 mei]] [[1302]], een bloedige overval van Bruggelingen op Franse troepen die een dag eerder de onrustige stad hadden ingenomen. Het bleek de opmaot voor een bevriedingsoffensief richting [[Kortriek]] en op [[11 juli]] wieren de Fransen bij die stad verslagen in de [[Guldensporenslag]] onder lieding van [[Wullem van Gulik]], [[Gwijde van Namen]], [[Phillipus Baelde]], [[Pieter van Belle]], en [[Jan III van Renesse]].

Deur de rust in het zuden kon [[Gwijde van Dampierre]], graef van Vlaondere, zich richten op zien oude rivael, [[Jan II van Avesnes]], graef van [[Graefschap 'Olland|'Olland]] en [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]]. Deze had in de [[Guldensporenslag]] meegestreden met de Fransen. In februari [[1303]] werd het offensief in [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]] begonnen. [[Lessen]] werd op [[2 april]] veroverd en met 22 dorpen in de omgeving in de brand gestoken. Als wraok ging de zeventienjarige zeun van Jan van Avesnes, [[Wullem III van 'Olland|Wullem III]], op plundertocht vanuut [[Arnemuiden]] naer [[Terhofstede]] op het eiland van [[Cadzand]].

Hierop formierden de Vlaominge in [[Sluus (stad)|Sluus]] een vleut die onder [[Gwijde van Namen]], de zeun van [[Gwijde van Dampierre]], de rechten op Zeêland opieste. Dit werd gesteund deur het Vlaomsgezinde deêl van de Zeeûwse edellieden die deur WillemWullem van Avesnes waoren verbannen. Op [[23 april]] verliet d'n vleut de haoven op weg naer het [[Sloe]], tussen [[Walcheren]] en [[Zuid-Beveland]]. Jan II van Avesnes liet de verdediging over aan zien zeun Wullem.

Na wat plundertochten in het noorden van Frankriek deur de Vlaomingen zegden zie in het veurjaor van [[1304]] het bestand op met 'Olland. De VlaomingenVlaominge trokken om ZierikzeeZurikzeê heên - 'Olland en Utrecht binnen, waerna [[Jan II van BrabantBraebant]] zich bie de Vlaomingen aensleut. In maort [[1304]] brachten zij onder [[Gwijde van Namen]] op [[Duiveland]] een nederlaeg toe aan [[Jan II van Avesnes]] zeun, [[Wullem I van 'Enegouwe|Wullem]]. Bisschop [[Guy van Avesnes|Gwijde van Utrecht]] werd gevangengenomen en in Utrecht volgde een anti-'Ollandse reactie. 'Olland en Zeêland zelf vielen grotendeels in handen van Gwijde van Namen of van [[Jan II van Braebant]], die zich bij de aanvallers had gevoegd. [[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[Leiden]] en [[Delft]] werden ingenomen.

Ondertussen verliep eind juni het bestand met Frankriek. De Franse koning, [[Filips IV van Frankriek|Filips de Schone]], had een machtig landleger gevormd, dat begin augustus de zuidgrens van Vlaondere overstak en via een omweg [[Doornik]] beriekte. Een paar weken daarvoor had hij admirael [[Rainier Grimaldi]] naar 'Olland gestuurd om steun te bieden. Op [[10 augustus|10]] en [[11 augustus]] vond de [[Slag bij Zurikzeê]] plaots. Dit resulteerde in een Frans-'Ollandse overwinning, waarna de VlaomingenVlaominge het beleg ophieven. Een week na de slag versloeg het grote landleger van Filips de Schone de VlaomingenVlaominge in de [[Slag bij Pevelenberg]]. Uuteindelijk bij de [[Vrede van Paries (1323)|Vrede van Paries]] van [[1323]] tussen [[Graefschap Vlaondere|Vlaondere]] en [[Graefschap 'Enegouwe|'Enegouwe]] / [[Graefschap 'Olland|'Olland]] zag de graef van Vlaondere af van aenspraoken op [[Graefschap Zeêland|Zeêland]] en erkende de graef van 'Olland als graef van Zeêland.