Zuud-Bevelands: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Tamatauenga (Overleg | biedraegen)
k Wiezigingen deur Scottishmain in your bedroom? (Overleg) teruggedraoid nae de lèste versie van 212.45.53.58
Rehel 1:
't '''Zuud-Bevelands''' is de naem vò de [[dialect]]en van 't [[Zeêuws]] die op [[Zuud-Beveland]] gesproke ore. Net as de [[Walchers]]e dialecten bin de Zuud-Bevelandse onder mekaore eel verschillend; toch bin d'r ok dudelike overeênkomsten.
[[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]][[Image:Emo gwib.jpg]]v
 
==Algemeên==
De Zuud-Bevelandse dialecten ore, mee 't Walchers en 't [[Noord-Bevelands]], soms bie 't ''Midden-Zeêuws'' gerekend. Dat betekent onder meêr dan d'r meêr gevallen van [[umlaut]] vòkomme as in 't noorde, en dan d'r bedudend minder [[Vlaoms]]e taelinvloeden bin as in [[Zeêuws-Vlaonderen]]. De typisch Zuud-Bevelandse uutspraek van de ''ae'' is 't bekendste kenmerk: d'r klienkt op die plekke meêstal 'n ''î''. In de [[Noe]]-spellienge oor dien klank geschreve as ''aê''. 'n Ander klankverschiensel is 't verkorten van vee woorden mee in 't Walchers 'n ''eu'' (''beuter'' > ''butter'', ''zeumer'' > ''zummer''). De [[g]] klienkt op Zuud-Beveland meschien nog wè zwakker, meêr [[h]]-achteg, as ergest aors in Zeêland. Op Zuud-Beveland bin de woordvarianten ''of'', ''mie'' en ''voe'' te 'oren (in plekke van ''af'', ''mee'' en ''vò''). D'n uutgang bie abstracta van [[werkwoord]]en is ''-ege'' (tegenover ''-ienge'', dus ''verkerege'', ''slutege''). D'r is op Zuud-Beveland maer eên infinitief; die endegt aoltoos op ''-en'', oewel a de 'e' bieni aoltied ineslikt wor. [[Voltooid deêlwoord|Voltooide deêlwoorden]] ore gevurmd mee ''e-'', nie mee ''ge-''.
 
==Verschillen==
De Zuud-Bevelandse dialecten ore in drie groepen verdeêld: 't ''Noordwest-Zuud-Bevelands'', 't ''Zakkers'' en 't ''Oôst-Zuud-Bevelands''.
 
De Noordwest-Zuud-Bevelandse dialecten ore gesproke van [['t Lewedurp]] toet ongeveer an [[Kattendieke]]. Deêze dialecten stae nog 't kortst bie 't aore Zeêuws en bie de standerdtaele. [[Wolfersdiek]] eit as 'n vòmaeleg 'n eel eigen dialect. 't [[Stadsdialect]] van [[Goes]] is wat meer burgerlik en verollandst. Vò Kattendieke oor 'n gewone ''ae''-klank gegeve.
 
't Zakkers oor van eiges gesproke in de Zak, dus Zuudwest-Zuud-Beveland. Ok ier is gin absolute eên'eid en bin d'r verschillen tussen de durpen. In vee durpen spreke ze de Zeêuwse ''ae'' nie alleên i-achtig, maer ok nog kort uut: 't Nederlandse ''water'' klienkt ier as ''witter''.
 
't Oôst-Zuud-Bevelands oor gesproke van [[Weumelienge]] toet an [[Rilland]]. Ier valt voraol de uutspraek van d'n uutgang ''-en'' op. Dat is ier 'n [[lettergreepdraegende nasaol]], dat wil zeie: ''bluven'' oor ''bluuvm'', ''eten'' oor ''eetn'' en ''werken'' oor ''werkng''.
 
==Dialectbe'oud en -cultivaotie==
Mee uutzonderienge van Goes is Zuud-Beveland nog eel agrarisch en de veruut meêste durpeliengen ouwe nog vast an ulder dialect. In gesprekken tussen beweuners van tweê durpen oor soms wè op 't Nederlands overgegae, omdan de dialektverschillen soms lastig gevonde ore.
 
D'r bin op Zuud-Beveland meschien wè meer dialectzangers en -bands as waer dan ok in Zeêland. [[Peter Dieleman]] is bekend zoôwè as zanger as ok as schriever vò ''Noe''; 'n aore eel bekende zanger is [[Engel Reinhoudt]]. De band [[Surrender]] uut [[Eintjessand]] loôpt a jaeren vorrop mee muziek in de streêktaele; 'n aore [[boerenrock]]band is [[Du Driefstang]].
 
==Lienks nae buten==
* [http://www.meertens.nl/books/winkler/zuidbeveland.html De Verlore Zeune in 't Zuud-Bevelands] (nie vedder gespecifieerd)
* [http://www.meertens.nl/books/winkler/ozbeveland.html 'tzelfde in 't Oôst-Zuud-Bevelands]
* [http://www.meertens.nl/books/winkler/nozbeveland.html 'tzelfde in 't Noordoôst-Zuud-Bevelands] (Iese, Wemeldigge, Kattendieke)
[[Categorie:Zeêuws]] [[nl:Zuid-Bevelands]]