Sraskerke: verschil tussen versies

 

==Omschrieving uut 1839==

Deze gem. bestaat uit Oud-'s Heer-Arendskerke; den Oudenpolder-van-'s Heer-Arendskerke, den Ankeverepolder, den Noord-Crayertpolder en den Zuid-Crayertpolder, benevens gedeelten van den Nieuwen-West-Crayertpolder, van den West-Crayertpolder, van den Nieuwe-Crayertpolder, van den Oude-Crayertpolder, van het Oude-Nieuwlandspoldertje en van den Ouden-Zakpolder. Zij bevat het d. 's Heer-Arendskerke of het Oudedorp, benevens het Nieuwedorp, alsmede eenige verstrooid liggende huizen. Deze gem. beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 3380 bund;, waaronder 3340 bund. belastbaar land; telt.253 h., bewoond door 319 huisgez., uitmakende eene bevolking van ruim 1690 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw. Ook heeft men er eene meestoof, genaamd Nederland. De Herv,, die hier ongeveer 1050 in getal zijn, behooren voor twee derde gedeelte tot de gem. 's Heer-Arendskerke-en-Baarsdorp, voor een derde gedeelte tot de gem. 's Heerenhoek. De Afgescheidenen, die hier 180 in getal zijn, maken eene gem. uit die door eenen eigen Predikant bediend wordt, en op het Nieuwedorp eene kerk heeft. Van de 460 R. K., die men er aantreft, behooren 400 tot de stat. van 's Heerenhoek, 60 tot die van Heinkenszand.

Deze gem. is eene heerl., behoorende tot de Gemeene Ambachten van 's Heer-Arendskerke, Heinkenszand, Ovezand en 's Heerenhoek. Zij is gemeen tusschen onderscheidene deelhebbers, die eenmaal 's jaars in de Maand Junij, te Heinkenszand, eene algemeene vergadering houden. De loopende zaken worden door drie Commissarissen waargenomen. Men heeft in deze gem. twee scholen, welke gezamenlijk gemiddeld door een getal van 120 leerlingen bezocht worden. Het d. 's Heer-Arendskerke of Heer-Arentskerke, ook Heer-Aartskerk gespeld, in den ouden Utrechtschen Blaffert 't Seeraetskerke, en in de wandeling veelal Seeraartskerke en Straatskerke genoemd, ligt 1 u. W. van [[Goes]], ½ u. N. van Heinkenszand, aan den straatweg van Goes naar het Sloe. Het is een der beste dorpen van Zuid-Beveland, en bestaat uit eene lange, breede straat, van den dijk tot aan de kerk, waarover de post- of straatweg verlegd is; de ringstraat rondom de kerk, en de straat naar het oude slot Schenge. Men heeft er eene haven, omtrent het midden der zestiende eeuw, bij de bedijking van 's Heer-Arendskerkepolder, aangelegd, en omtrent 1200 ellen van het dorp verwijderd. Een goed onderhoudene zandweg leidt derwaarts. Deze haven wordt vrij druk bezocht door schepen, welke af- en aanvaren, om de voortbrengselen van den grond, over de Zeeuwsche stroomen, naar andere plaatsen met marktschuiten te vervoeren. De kerk was vóór de Hervorming aan den H. Petrus toegewijd, destijds waren daarin eenige altaren, en aan die altaren onderscheidene vikarijen, als; die van de H. Maagd, van St. Nikolaas, van St. Maarten en van St. Barbara. Zij zoude op het einde der veertiende eeuw, door zekeren Arent, bijgenaamd met den Buik, gesticht zijn. Het is een bekwaam luchtig gebouw zonder orgel. Tegen de kerk staat een dikke toren, die voor de hoogste van geheel Zuid-Beveland wordt gehouden. Er is in deze kerk geen orgel. De dorpschool wordt door een gemiddeld getal van 100 leerlingen bezocht. Voortijds heeft digt bij dit dorp een voortreffelijk kasteel gestaan, zijnde door eenen der Heeren van Schenge gesticht, en daarna ook Schenge genaamd, doch omtrent het midden der vorige eeuw, zijn de fondamenten van dit adell. slot uitgegraven, en tot brikken of zinksteen verkocht, zoo dat er nu niets meer van overig is, dan een boschje binnen de grachten. Dit heeft den [[12 september]] [[1828]], omstreeks 4 ure in den namiddag, bij het afdrijven van eene zware donderbui zeer veel geleden van eene windhoos, door het nedervallen waarvan niet alleen twintig huizen, behalve eenige schuren, zeer zwaar beschadigd werden, maar ook het Regthuis, dat sedert niet meer is opgebouwd, met een daarnevenstaande gebouw, geheel instortte. Gelukkig kwam niemand bij dezen ramp om het leven. Het wapen dezer gem., bestaat in een veld van goud, beladen met drie palen van sabel (zwart), op het midden van het veld een schild van zilver, met een arend van sabel (zwart).''

 

==Stikje in 't dialect van Sraskerke==

 

Ik kan nie begriepe wat er an schilt da je nie schrieft Kees, mae je bewiest er deur da je afestampt weinig om uus dienkt, want al d are jongers schrieve nog is op zen tied oe ze t zo a stellen; Marien neve ei m ezeit dat zen zeune de tiedienge estierd aa, da je kapot was, maer zo lange as Jet zelfs nie schrieft, gloo k dat t maer leugens bin, want den eenen klist dat en den anderen wee wat aars: ik woau dat de schutters maer afedankt wiere en da je maer tuus kan komme, want de groote daggelden komme noe uut. Je most s an meneer de kapitein vraege of j in de zaedoesttied nie mag overkomme; Ties van de Schoet is ok ier, maer die kon wel vort bluve, want die eit zen anksjes nie veel uutesteke, en k è a tegen Wullemiene ezeid, as je nie tuus komt da k dan de boel slecht gaende kan oue, want de jonksjes kunne nog niks verdiene en ze vrete de ooren van m n oote, en je vader is tegenwoordig meest altied an den draoi en zit eele daegen bie Piertje te zupen en briengt gin rooien duit in uus, en as ik gin aer op men tangen aa, dan aa ik of de guus gin goed meer an ons lief: overlest wou n da k men damaste schabe en gevlamde keuzen, platten Iengelsen oed en men beste pluumkant zou verzetten, maer k è m in zen aeste evloge dat ie wel veertien daegen een blaauwe smoel zal è en noe zal n zen klissen wel van de kasse oue; maer noe eit n zen emstknoppen, broekstikken en gispen verzopen en eit Wullemiene edreigd om der beugeltasse en puntschee te verkoopen, en as n dat doet dan is t misje wel om te sturven en k è gin duit om de kaerne en de gelte dien an stikken is, te laete maeken.