Zesdaegse Oôrlog: verschil tussen versies

De '''Zesdaegse Oôrlog''' (ok: '''Juni-oorlog''') ([[Arabisch]]: حرب الأيام الستة, harb al‑ayyam as‑sitta; [[Hebreeuws]]: מלחמת ששת הימים, milchemet sheshet ha-jamim) was een oôrlog die tussen [[5 juni|5]] en [[10 juni]] [[1967]] wier uut'evochten tussen [[Israël]] en de Araobische buurlan'n [[Ehypte]], [[Jordanië]] en [[Syrië]]. Dizze lan'n ae een bloedekel an Israel, naedat 't land z'n eihe [[onafankelijkeid|onafankelijk]] ao verklaerd in [[1948]] en won van een combinaotie van Araobische lan'n. Ok in 1956 verlore ze van dat kleine Israel. Voortdurend waere ze belust op wraek. Ze konne 't nie hao da ze verlore van ofstammelingen van aopen en vèrrekes. In [[1967]] kwamt toet een uutbarsting.

 

Israël veroverende de [[Gazastrook]] ent schiereiland [[Sinaï]] op Ehypte, de [[Westelijke Jordaonoever]] op Jordanië en de [[Golanhoôgten]] op Syrië. Deu de gevechten vluchtten vee [[Palestijnen]] en Syriërs uut de deu Israël ingenomen gebieden. De nieuwe situaotie die bie dizze oôrlog ontstong, zou de [[geopolitiek]] van dit gebied bluuvend verandere.

 

 

In april 1967 beschoot Syrië vanof de Golanôogten op Israëlische durpen. Daarop schoot Israël zes Syrische [[Mikojan-Goerevitsj MiG-21|MIG]]-gevechsvliegtugen neer, liet een Israëlisch vliegtuug boven [[Damascus]] vliege, en waarschoewde Syrië niejt opnieuw Israël an te vallen.

Het antal grensincidenten nam toe, en een groôt antal Araobische leiders, riep op toet beëindigen van de Israëlische represailles. Ehypte liet z'n leger de Sinaï intrekke.

Ehypte reageerde hierop deu op 22 meie an te kondigen dat de Straete van Tiran – de toegangk toet de [[Golf van Akaba]] – vanof 23 meie 'esloten zou weze voor schepen vaerende onger de Israëlische vlagge<ref>'Egypt Closes Gulf Of Aqaba To Israel Ships: Defiant move by Nasser raises Middle East tension', [[The Times]], Tuesday, May 23, 1967; pg. 1; Issue 56948; col A.</ref>, deermee wier de Israëlische haevene van [[Eilat]] 'eblokkeerd. Dizze blokkade wier deu Israël op'evat as [[casus belli]] (daed die oôrlog rechtvaerdigt), weervoor Israël al jaerenlangk 'ewaerschoewd hao. Op 27 meie verklaerende president Nasser: "Uus belangriekste doel zal weze de vernietiging van Israël. Het Araobische volk wil vechten."<ref>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/5/newsid_2654000/2654251.stm "Israel launches attack on Egypt"] On this day 5th June, BBC.co.uk</ref>

 

De Israëlische anval op Ehypte<ref>Noot: Israël beschouwde de oorlog als een preventieve aanval, een standpunt dat niet universeel werd gedeeld. Egypte en Syrië en hun bondgenoten zagen de aanval als een daad van agressie.</ref> behon mee de vernietiging van de Ehyptische luchtmacht. Dat was ruumschoôts de grooôste en modernste van aolle Araobische luchtmachten, mee 385 vliegtuugen, aomè van Russische maekelieje en rilletief nieuw. Ehypte ao onger aore 45 [[Tupolev Tu-16]] [[bommenwerper]]s. Op 5 juni 7:45 verliet de Israëlische luchtmacht het Israëlische luchtruum, mee achterlaeting van oôguut een andvol [[straeljaeger]]s, op weg nae een massaole anval op Ehyptische vliegvel'n.

 

De Ehyptische ofweer was biezonder maeger omdat gin ienkel vliegveld voorzieje was van bunkers. Dit gold zeker vò de vooruuteschoven pos'n in de Sinaï. De Israëlische bombardemen'n richtten z'n eihe zowè op de vliegtuugen, as op de landingsbaen'n, zodat dizze onbruukbaer wiere. Onbeschaedigde Ehyptische vliegtuugen konne deerdeu nie opstijgen en bleven een makkelijk doelwit vò de voggende golf bombardement'n. Naebie de èle Ehyptische luchtmacht wier op de hrond vernìetigd, tehenover minimaole Israëlische verlierzen. De rest van de oôrlog was Israël verzekerd van overmacht in de locht.

 

 

De noordelekste Israëlische divisie, bestaonde uut drie brigaodes en onger commando van tankcommandant [[Israël Tal]] vorderde langzaem deu de [[Gazastrook]] en [[El Arish]], zonger al te vee tegenstand. De centraole divisie ([[Avraham Yoffe]]) en de zuujeleke divisie ([[Ariel Sharon]]) kwamme op zwaere verdedihing int gebied van [[Abu-Ageila]]-[[Kusseima]]. De Ehyptische strijdkracht'n aldeer omvatte een infanteriedivisie (de 2e), een bataljon antitankeênheên en een regiment tanks.

Op 8 juni ao Israël de ele Sinaï bezet.

 

* {{aut|[[Ahron Bregman]] en [[Jihan El-Tahri]]}}, ''Israël en de Arabieren — De vijftigjarige oorlog'', met noten en literatuur opgaven, Uitg. Het Spectrum, Utrecht (1998), ISBN 9027443998

* {{aut|[[Göran Rosenberg]]}}, ''Het verloren land. Een geschiedenis van Israël'', Amsterdam/Antwerpen 1996/2000, ISBN 9045003090